وی در ادامه افزود: زمانی که شیب تربیتی درست طی نشود و از سید بودن فرزند فرآیند تربیت آغاز شده و تا وزیر شدن آن ادامه داشته باشد تا در نهایت به یک سیستم تربیتی صحیح برسیم، نمی‌توان فرزند را به حال خود رها کرد و انتظار داشته باشیم در دوران نوجوانی تبدیل به امید ما در خانه و وزیر ما باشد.
سخت‌گیری به فرزند فاصله او با والدین را به همراه دارد
حجت الاسلام داستانپور با بیان اینکه در دوران کودکی اگر فرزند خطرساز باشد یا بخواهد حقوق دیگران را نقض کند نمی‌توان به او اختیار و سیادت بخشید، اظهار کرد: بعضی خانواده‌های مذهبی زمانی که فرزندشان در مهمانی موجب آزار دیگران می‌شود با استناد به اینکه بچه باید سیادت کند مانع او نمی‌شوند، این موضوع با تربیت صحیح سازگار نیست.
کارشناس مسائل نوجوانان و جوانان با اشاره به سرگردانی خانواده‌ها در تربیت فرزندان خود و ضعف‌هایی که در حوزه تربیتی در خانواده‌ها وجود دارد، خاطرنشان کرد: گاهی سخت‌گیری‌ها به فرزندان و امر و نهی‌ها باعث فاصله زیاد میان فرزند و والدین می‌شود و دیگر ارتباط صحیح و مثبتی میان آنها وجود ندارد.
وی طی شدن صحیح شیب تربیتی را موجب رخ ندادن تنش و درگیری میان فرزند و والدین و علاقه فرزند برای کمک به والدین دانست و تصریح کرد: اگر دیدیم نوجوانی در خانواده حضور دارد و باعث بحران در خانواده شده باید بدانیم شیب تربیتی او درست طی نشده است، از لحاظ دینی نوجوان یعنی تکیه‌گاه و بازوی کمکی خانواده و یک مشاور خوب برای والدین ولی این موضوع مشروط به تربیت صحیح است و اگر این تربیت صحیح وجود نداشته باشد نوجوان تبدیل به یک معضل در خانه و خانواده خواهد شد.
دغدغه‌های غیرمنطقی در تربیت دینی با اصول تربیتی در تضاد است
حجت الاسلام داستانپور علل تبدیل شدن نوجوان به یکی از مشکلات خانه و خانواده را در 4 دلیل قلمداد کرد و گفت: نخستین دلیل عدم اطلاع خانواده از وظایف خود در قبال فرزند است، علت دیگر این است که والدین نوجوان خود را به درستی نمی‌شناسند، یکی از بزرگترین نقاط ضعف خانواده‌های مذهبی این است که دغدغه غیرمنطقی و زیاد از حد در تربیت دینی فرزندان خود دارند، اگر مادر تبدیل به معلم شد یا پدر استاد اخلاق فرزند شد، دیگر نمی‌توانند ارتباط منطقی با فرزند خود داشته باشند.
کارشناس مسائل نوجوانان و جوانان نداشتن شناخت صحیح از روحیات و شرایط فرزندان را از دیگر مشکلات تربیتی ذکر کرد و افزود: گاهی ممکن است فرزندان در سنین کودکی نسبت به برخی شعائر و مسائل دینی علاقه‌ای نداشته باشند، در این شرایط اجبار کردن و فشار آوردن به آنها کار اشتباهی است، هرکاری که در حوزه مسائل دینی و تربیت دینی فرزندان می‌خواهیم انجام دهیم باید بر مبنای روایات و آیات قرآن کریم باشد و حق نداریم از خودمان چیزی به دین اضافه کنیم.
وی عقده‌ای شدن کودکان را از عواقب فشار آوردن به فرزندان در سنین کودکی و نداشتن تدبیر در تربیت صحیح دینی دانست و اظهار کرد: گاهی والدین روش‌های غلط تربیتی را به صورت کورکورانه تقلید می‌کنند، برخی والدین نیز در برقراری ارتباط با نوجوان خود ناتوان هستند و علیرغم اینکه توانمندی‌های تربیتی و آموزش‌های لازم برای تربیت فرزند را دارند نمی‌توانند به درستی با نوجوان خود ارتباط برقرار کنند.
فشار زیاد موجب طغیان نوجوانان خواهد شد
کارشناس مسائل خانواده فشارهای روحی و روانی به دلیل شرایط و موقعیت خانواده و استفاده ابزاری از کودک و نوجوان برای حفظ شأنیت خانواده را موجب طغیان او در سنین نزدیک به 15 سالگی به بعد دانست و اظهار کرد: اگر فرزند خود را بیش از حد و اندازه محدود کنیم و به او حس اینکه یک نوع ابزار برای حفظ آبرو و شأنیت ما است منتقل کنیم تا جایی توانایی تحمل دارد، در نهایت خسته خواهد شد و دچار طغیان می‌شود.
حجت الاسلام داستانپور بر لزوم شناخت نوجوان و محیطی که با آن مواجه است تأکید کرد و گفت: تعریف ناصحیح از نوجوان محیطی که با آن مواجه گشته و نشناختن موقعیت و بستر او موجب می‌شود که والدین مرتکب رفتارهای غیرمنطقی و ناصحیح در زمینه تربیتی شوند، به همین دلیل باید شناخت خوبی از این مسائل حاصل شود.
وی ادامه داد: بستری که نوجوان امروزی ما با آن مواجه است آکنده از چند فضای بحرانی جدی است، اولین این بحران‌ها فضای فرهنگی محیط آموزشی است، امروزه بخش زیادی از وقت دختران و پسران در مدرسه است و خطرناکترین سن برای دختران دوم راهنمایی و یکی دو سال بعد از آن به لحاظ انحراف های احتمالی است و از نظر برخی دیگر آسیب‌ها به ویژه در زمینه ایجاد کنجکاوی‌های خطرناک در این سنین با آسیب‌های زیادی روبرو خواهد بود.
کارشناس مسائل نوجوانان و جوانان با بیان اینکه مسأله ارتباط با جنس مخالف برای دختران در رده سنی دوم راهنمایی حل شده و عادی شده است و به دنبال مسائل پیچیده‌تر هستند، عنوان کرد: پسران نیز از سن سوم راهنمایی به بعد از نظر انحراف و آسیب بسیار وارد دوران بحرانی خواهند شد و زمینه آسیب و انحراف برای آنها پدید خواهد آمد، امروز بالای 80 درصد پسران در این سنین درگیر گناهان خلوت بوده و به سادگی آن را تبلیغ می کنند.
محیط خانه باید توأم با آرامش و محبت باشد
حجت الاسلام داستانپور با اشاره به حیا به عنوان یکی از مهمترین محسنات اخلاقی، خاطرنشان کرد: باید تا جایی که ممکن است فشار را از روی نوجوان برداریم و به جای اینکه او را در تنگنای فشارهای بیهوده قرار دهیم، اجازه دهیم در آرامش باشد.
وی در ادامه افزود: محیط خانه و خانواده باید یک محیط شیرین و همراه با آرامش باشد، زمانی که نوجوان وارد منزل می‌شود باید آنچه میان والدین با فرزند رد و بدل می‌شود توأم با نشاط و شادی و مهربانی و محبت باشد، حتی رفتار والدین با یکدیگر نیز در شرایط نوجوانان اثرگذار است.
کارشناس مسائل خانواده رفتار و ارتباط صحیح و منطقی میان والدین و فرزند را موجب بیمه شدن فرزندان از نظر روحی و روانی برشمرد و تصریح کرد: اگر نیازهای عاطفی میان فرزند و پدر و مادربرطرف شود دیگر فرزندان به دنبال نیازهای خود در خارج از محیط خانواده نخواهند رفت.
حجت الاسلام داستانپور با تأکید بر ضرورت ارتباط محبت آمیز میان والدین و فرزندان، اظهار کرد: خانواده‌های مذهبی به ویژه طلاب و روحانیون باید در سبک زندگی و رفتار همسران با یکدیگر و رفتار با فرزندان الگو و نمونه باشند و با رفتارهای صحیح و برخاسته از فرمایشات اهل بیت(ع) بتوانند آرامش و سبک زندگی صحیح را به فرزندان خود آموزش دهند.
وی افزایش فشارها را موجب رسیدن نوجوان به حد طغیان دانست و اظهار کرد: آستانه تحمل هرکس به اندازه‌ای است و ظرفیت محدودی دارد، در مسائل اخلاقی و عرفانی نیز موضوع به همین شکل است و هرکسی توان و ظرفیتی دارد، نوجوانی که تحت فشارهای بسیار در محیط زندگی و جامعه است را باید مراقبت کرد تا به آستانه طغیان و عصبانیت نرسد، امنیت روانی بسیار مهم است چرا که جوانان تحت فشار روانی هستند.
خانواده‌ها به اصل تسامح توجه کنند
کارشناس مسائل نوجوانان و جوانان ادامه داد: اصل تسامح باید بسیار مورد توجه خانواده باشد تا موجب طغیان نوجوان نشود، یکی از جاهایی که باید به این اصل توجه داشت زمانی است که نوجوان رفتاری انجام می‌دهد که هدف او ناراحت کردن والدین است، در این شرایط نباید واکنش منفی به رفتار او نشان داد.
حجت الاسلام داستانپور تسامح در برابر تلاش کودک و نوجوان برای تسلیم کردن والدین را یکی از نکات مهم تربیتی برشمرد و خاطرنشان کرد: کودک یا نوجوان در چنین شرایطی باید با تسامح والدین روبرو شود، هرقدر هم که تلاش کرد تا والدین را تسلیم کند پدر و مادر نباید اجازه دهند تا او بتواند راهکارهای خود را برای تسلیم کردن آنها به کار ببندد.
وی واکنش‌های منفی و ناگهانی نسبت به فحاشی از سوی والدین را موجب تشویق شدن کودک و نوجوان برای به کار بردن الفاظ رکیک به منظور جلب توجه کردن عنوان کرد و افزود: توقع بیش از حد داشتن از نوجوان و توقعاتی که خارج از توانایی و ظرفیت‌های نوجوان است بسیار آسیب زننده هستند، گاهی این توقعات بیش از حد می‌تواند در زندگی مشکل ساز شود.
با فرزندان خود دوست باشید
کارشناس مسائل خانواده با تأکید بر اهمیت استفاده از الفاظ خوب و محبت آمیز در هنگام صدا کردن فرزندان، تصریح کرد: در دوران نوجوانی باید پدر و مادر با فرزند خود دوستانه رفتار کنند، باهم بازی و ورزش کنند، این کار آثار بسیاری دارد و می‌تواند تمرینی برای فرمان پذیری فرزند از والدین باشد.
حجت الاسلام داستانپور ارتباط دوستانه میان فرزندان با والدین را از نیازهای ضروری برای برقراری ارتباط صحیح در خانواده عنوان کرد و افزود: ارتباطات دینی و قدسی و توسل، در مسائل تربیتی گاهی بیش از حد به خود متکی هستیم و از یاری و نصرت خداوند غافل می‌شویم، نباید در زمینه تربیت فرزندان از توسل به اهل بیت(ع) و یاری خواستن از خداوند غافل شویم.
