وی ادامه داد: اولین نمونه ای که باعث ایجاد خطا می شود پذیرفتن ترجمه آیات و روایات به جای متن آیه و روایت است و ممکن است پاسخگو در مقام دفاع از ترجمه برآید، در حالی که اگر به اصل متن دقت داشته باشد مسأله حل می شود، آیه شریفه 34 از سوره مبارکه نساء یکی از مصادیق مورد نظر ماست.
مدیر گروه پشتیبانی علمی و پژوهشی مرکز ملّی پاسخگویی به سؤالات دینی افزود: افزون بر پذیرش ترجمه، پذیرش اقوال مورخان به جای آیه و روایت نیز می تواند سبب ایجاد خطا در پاسخگویی شود، به عنوان نمونه اگر آنچه مورخان پیرامون داستان بنی قریظه درباره آیات 26 و 27 سوره مبارکه احزاب نقل کرده اند را بپذیریم دچار اشتباه شده ایم و این نقل صحیح نیست.
وی پذیرفتن نقل قول ها به جای اصل سخن عالمان دینی را عامل مهم دیگر برای اشتباه در پاسخگویی عنوان کرد و اظهار داشت: مثلاً مرحوم علامه طباطبایی(ره) قولی را نقل می فرماید که محتمل است ذوالقرنین همان کوروش باشد، در حالی که این نقل قول اصلاً نظر علامه نیست و چیزی را ثابت نمی کند بلکه صرفاً بیان یکی از اقوال مطرح در مسأله است و وجود مطلب در المیزان نشان از نظر ایشان نیست.
مدیر گروه پشتیبانی علمی و پژوهشی مرکز ملّی پاسخگویی به سؤالات دینی دفاع از برداشت شخصی از آیه یا روایت را خطای رایج دیگر در حل مسأله دانست و ابراز داشت: مخاطبان ممکن است از ترجمه آیه شریفه «لا اِکراهَ فِی الدّین» برداشت های مختلفی داشته باشند مانند «عدم وجود اکراه در اصل پذیرش دین» یا «عدم وجود اکراه در اجرای احکام دین» یا «عدم وجود اکراه در دعوت به دین» و سایر موارد که همین ها می تواند منشأ اشتباه در پاسخگویی باشد.
حجت الاسلام و المسلمین هاشمی افزود: پذیرفتن اساطیر و افسانه هایی که در محافل مختلف یا در بعضی کتاب ها نقل می شود هم در موارد بسیار زیادی عامل اشتباه در حل مسأله و خطا در پاسخگویی است که داستان حضرت نوح(ع) در نقل های مختلف از نمونه های آن است.
