وی افزود: در کشورهای پیشرفته، رویکردهای آموزشی از انباشت اطلاعات به فعالیتهای دانشآموز محور تغییر یافته است. این مسئله در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که در دولت دهم تصویب و ابلاغ شد، مورد توجه قرار گرفت، ولی به درستی اجرا نشد و دولتهای دهم و یازدهم به انجام تغییرات شکلی و صوری در این رابطه بسنده کردند.
حجتالاسلام قطبی با اشاره به فعالیتهای سازمان بسیج دانشآموزی گفت: پیشنهاد من این است که برای انجام فعالیتها و طرحها، چند محور اصلی تعریف و بر اساس آنها، سناریو نوشته شده و اجرا شود.
وی ادامه داد: یک محور، کریدورسازی است، اینکه دانشآموز در فضایی کریدوری قرار گرفته و هم آموزشهای شفاهی و هم آموزشهای محیطی را دریافت کند؛ برای مثال میتوان یک کریدور آموزشی برای طرح «فرمانده دلها» طراحی کرد که در انتها، سبک بازدید اردویی یافته و دانشآموز در میدان عمل قرار گیرد. در بعضی از کشورها نیز برای آموزش فناوری به دانشآموزان، آنها را به صورت گروهی به فضاهای اصلی نظیر کارخانجات، شهرکهای علمی-تحقیقاتی و پارکهای علم و فناوری برده و ذهنیت آنها را تنظیم مینمایند، به گونهای که دانشآموزان هویت مستقلی کسب میکنند. این نوع فعالیتها در محل مدرسه جواب نمیدهد و لزوما باید در خارج از این محیط صورت گیرد، ضمن اینکه میتوان با شهرداری به منظور توسعه این نوع فضاهای کریدوری که فوقالعاده اثرگذار است، صحبت کرد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با بیان اینکه سازمان بسیج دانشآموزی این نوع فعالیتهای خلاقانه و نوآورانه را آغاز نموده است، تصریح کرد: برای این منظور، حتما باید سناریو نوشته شده و طراحیهای هنری شکل بگیرد. از طرف دیگر میتوان موضوعات مختلفی را ذیل این الگو قرار داد؛ برای مثال دانشآموزی که در اصفهان زندگی میکند، این شهر را تنها به آثار و ابنیه تاریخی و صنایع دستیاش میشناسد، در صورتی که اصفهان سه لایه دیگر نیز دارد که در قالب کریدور میتوان آن را آموزش داد. این لایهها عبارتند از تاریخ و تمدن اصفهان، میراث ناملموس این شهر اعم از سنتی و اسلامی که دانشآموزان اصلا آن را نمیشناسند و لایه آخر که علما، دانشمندان، حکما، فلاسفه و شعرای شهر هستند.
وی خاطرنشان کرد: همانطور که میدانید، کتابفروشیهای خوبی در شهر اصفهان وجود دارد، بنابراین میتوان بخشی از کریدورهای بازدیدی را به حضور دانشآموزان در کتابفروشیها اختصاص داد، موزهها و امامزادهها نیز در همین راستا قرار میگیرند. در کریدورسازی، لزومی به سرمایهگذاری برای ساخت و ایجاد این نوع فضاها نیست، فقط کافی است تا انواع بازدیدها را تعریف کنیم، چنانکه در سطح شهر اصفهان حدود 70 المان وجود دارد که مقصد گردشگری محسوب میشوند.
رئیس میز توسعه و تعمیق فرهنگ قرآنی کشور افزود: محور دوم، آیینسازی است که در مدارس به شدت به آن نیاز داریم، مثل برگزاری جشن تکلیف که سنتی حسنه به شمار رفته و برکت زیادی به همراه دارد، اما در رابطه با بسیاری از فعالیتهای دینی دیگر مثل موفقیت یک دانشآموز در زمینه حفظ قرآن یا اتفاقاتی نظیر نحوه مواجهه با فرزند یک شهید مدافع حرم چنین الگوهایی را تعریف نکردهایم.
وی اضافه کرد: محور سوم، تیمسازی نام دارد. مقام معظم رهبری در یکی از سخنرانیهای خود در سال 91 و در شهر بیرجند از این موضوع گله کردند که چرا ما کار تیمی انجام نداده و آن را بلد نیستیم. در واقع بهترین زمان برای آموزش کار تیمی، مقطع ابتدایی است، اما در کشور ما از دانشآموز خواسته میشود تا بعد از راهیابی به دانشگاه و فارغالتحصیلی، تشکیلاتی را راهاندازی کند، در صورتی که چنین فردی اصلا با فرهنگ کار جمعی آشنا نیست. لازم است تا برای این محور نیز سناریوهایی طراحی و اجرا شود.
حجتالاسلام قطبی تصریح کرد: مورد دیگری که انجام آن ضرورت دارد و بازخوردهای خوبی خواهد داشت، تشکیل تیمی به منظور اطلاعرسانی رویدادها و جشنوارههایی است که دستگاههای مختلف برگزار میکنند؛ اما در مجموع دو کار اصلی را باید انجام دهیم، یکی اینکه گروههای تبلیغی خلاق را به منظور کریدورسازی، آیینسازی و تیمسازی تأسیس کنیم و دیگر اینکه از سایر گروهها به عنوان پشتیبان استفاده کنیم، برای مثال اگر قرار است کتابی تألیف شود، لازم نیست گروه مستقلی شکل بگیرد، بلکه میتوان انجام آن را به گروهی سپرد که کار تحلیل محتوا را انجام میدهند و یا برای ساخت موشنگرافی، از گروهی که کار گرافیک میکنند، کمک گرفت.
همچنین در این دیدار محمد ادیب، رئیس سازمان بسیج دانشآموزی استان اصفهان با بیان اینکه یکی از تشکلهای انقلابی که در سطح مدرسه فعالیت میکند، سازمان بسیج دانشآموزی است و مقام معظم رهبری از آن با عنوان یک تشکل علمی و متدین یاد کردند، اظهار کرد: در استان اصفهان 5500 مدرسه وجود دارد که از این میان، در 4500 مدرسه، پایگاه مقاومت بسیج دایر است و مدارس بالای 20 نفر را شامل میشود. حدود 400000 نفر عضو بسیج دانشآموزی هستند و از میان دانشآموزان پایه چهارم به بعد عضوگیری انجام میشود.
وی افزود: علیرغم اینکه نمیتوانیم پاسخگوی حجم بالای نیازها و انتظارات مخاطبان باشیم، اما باید گفت که در آموزش و پرورش، ظرفیت زیادی برای انجام فعالیتهای فرهنگی وجود دارد.
ادیب ادامه داد: چهار سال پیش، ما با مشکلاتی در راه انجام فعالیتهای بسیج مواجه شدیم و بعضا از سوی مسئولین آموزش و پرورش اینگونه مطرح میشد که فعالیت تشکلهایی نظیر بسیج، مستحب است و آموزش و پرورش وظیفه واجبی چون امر آموزش را بر عهده دارد. این مسئله باعث شد تا ما به دنبال راه چاره برای تطبیق فعالیتهای خود با اهداف آموزش و پرورش باشیم.
وی اضافه کرد: در اولین اقدام، محتوای یکی از دروس کتاب فارسی پایه چهارم با عنوان «فرمانده دلها» با محوریت شهید خرازی مورد توجه قرار گرفت و با توجه به اینکه یکی از کارویژههای بسیج دانشآموزی، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بوده و این مفاهیم میتواند در قالب برگزاری اردو به نسل جدید منتقل شود، اقدام به طراحی اردوی «فرمانده دلها» نمودیم و در واقع این حرکت با همکاری و مشارکت دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگسرای پایداری، سازمان بسیج دانشآموزی و آموزش و پرورش صورت گرفت که بازخورد بسیار خوبی داشت و در میان خانوادهها و مدارس مطالبه ایجاد نمود. این مطالبه باعث شد تا ما در دو مقطع زمانی مهر و آبان و نیز فروردین و اردیبهشت، این اردو را برگزار کنیم که در سال، حدود 10000 نفر را در شهر اصفهان و نواحی نزدیک آن پوشش میدهد.
رئیس سازمان بسیج دانشآموزی استان اصفهان گفت: ما این الگو را بسط داده و به تحلیل محتوای کتب درسی ادامه دادیم که در نتیجه آن، طرح «نامآوران» با محوریت شهدای هستهای مطرح شد. از طرف دیگر، روحانیونی که با ما همکاری میکردند، به دو بخش تقسیم شدند، تعدادی از آنها در طرح «فرمانده دلها» و بخشی نیز در طرح «نامآوران» به کار گرفته شدند.
وی افزود: به پیشنهاد یکی از روحانیون، اردوی درس «ایستادگی در برابر بیگانگان» برای پایه ششم در خانه مشروطیت مطرح شد و چون درس بعدی، «آزادسازی خرمشهر» نام داشت، این دو را به هم پیوند داده و طرح «مدافعان» را مطرح کردیم.
ادیب بیان کرد: بعد از برگزاری اردوی فرمانده دلها و نامآوران، گزارش این دو را برای یکی از مسئولین وزارتخانه فرستادیم که ایشان از آن استقبال کردند و به دنبال آن، نامهای از وزارت به اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان ارسال شد، مبنی بر اینکه این طرحها قابلیت اجرا شدن در سطح ملی را داراست. بنابراین بستر اجرای این طرحها در آموزش و پرورش فراهم است.
وی با اشاره به دستاوردهای اجرای این طرحها، گفت: ما پایه فعالیتها و در واقع بحث مدیریت و فرماندهی را بر دو پایه شهدا و روحانیون دفتر تبلیغات اسلامی بنا کردیم. به پیشنهاد یکی از روحانیون، قرار است قالب جهادی به این طرحها افزوده شده و کار مشترک تربیت مربی صورت گیرد. از طرف دیگر، با اجرای این طرحها، نوعی تغییر رویکرد در سبک برگزاری اردوها در آموزش و پرورش ایجاد نمودیم. در مقطع ابتدایی، کار کم هزینهتر و پر بازدهتر است و به راحتی میتوان با دانشآموزان و معلمان ارتباط برقرار کرد.
رئیس سازمان بسیج دانشآموزی استان اصفهان خاطرنشان کرد: اگر این طرحها ادامه یابد، میتواند در سطح ملی مطرح شود. از طرف دیگر، در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، فعالیتهای فوق برنامه مورد تأکید قرار گرفته است که یکی از آنها میتواند همین طرحهایی باشد که به آنها اشاره شد. اگر کمکها ادامه پیدا کند، ما میتوانیم قالبهای کار را افزایش داده، محتوا تولید کنیم و به فعالیتهای اردویی آموزش و پرورش جهت بدهیم. طرح فرمانده دلها، نامآوران و مدافعان اکنون در آموزش و پرورش به یک برند و مطالبه عمومی تبدیل شده است، در صورتی که تا قبل از آن دروسی ناشناخته به حساب میآمدند. در حال حاضر، استانهای آذری زبان همین الگو را برای معرفی شهید باکری و شهرستان شهرضا برای معرفی شهید همت به کار گرفتهاند.
وی ادامه داد: انعکاس رسانهای این اتفاق ضعیف بوده است، وگرنه سرعت انتشار آن میتوانست بالاتر باشد و توسعه بیشتری پیدا کند.
ادیب اضافه کرد: در پایه هشتم درسی تحت عنوان «پرنده آزادی و کودکان سنگ» با محوریت مسئله فلسطین و استکبارستیزی وجود دارد که در فکر طراحی اردو برای آن هستیم، در پایه نهم و دهم نیز درس آمادگی دفاعی وجود دارد که قصد داریم آن را به اردوی راهیان نور ختم کنیم.
وی با بیان اینکه سازمان بسیج دانشآموزی الزامی برای اجرای این طرحها نداشته است، گفت: این طرحها از روی عشق و محبت و با مشارکت چند دستگاه صورت گرفت و دغدغهمندیها و حمایتهای مادی و معنوی، ما را نسبت به توسعه آنها دلگرم نموده است.