عصر حاضر به دلیل شرایطی که درگیر آن است از جمله تغییر در چرخه تعاملات و ارتباطات، تغییر در چرخه علم و فناوری، تغییر در چرخه فرهنگ و هنر و بروز آسیبهای نوپدید، از مسجد و فرهنگ مسجدی فاصله گرفته است و به بیان دیگر مسجد و فرهنگ مسجدی در میان هیاهوی جامعهی مدرن کم رنگ شده است. گر چه به برکت انقلاب اسلامی و حمایت از ساخت و ساز مساجد، اعزام مبلّغ، ساماندهی ائمه جماعات و حمایت از فعالیتهای فرهنگی، مساجد مورد توجّه بوده است لیکن شدت تغییرات و هجمههای فرهنگی بیگانگان موجب کم رنگ شدن فرهنگ مسجدی در جامعه شده است. از این رو لازم است به منظور تقویت پیوند مسجد و جامعه با اقتضاء و شرایط کنونی تدابیر دقیقتر و عمیقتری دیده شود و الگوی تعامل جامعه اسلامی با مسجد باز تعریف و تقویت شود. تعبیر زیبای مقام معظم رهبری در خصوص مسجد با عنوان مسجد طراز اسلامی که ناظر به نقش و جایگاه مسجد در نظام اسلامی و جامعه دینی میباشد میتواند راهگشای تعیین هدف و قلمرو این الگو باشد.
در طراز نظام اسلامی، جامعهی مسجد محور باید چنین چشماندازی داشته باشد:
1. مساجد در دسترس مردم باشد.
2. مساجد زیباترین و متجلّی ترین عمارتهای شهر باشد.
3. کاربریهای مسجد تامین کننده کارکردهای مسجد باشد.
4. مساجد به عنوان پشتوانه انقلاب نقش تعیین کننده در منظومه نظام و جامعه اسلامی داشته باشد.
5. جامعه، شناخت و باورِ درستی نسبت به مسجد و نقش و کارکردهای وسیع فرهنگی، اجتماعی و هنری مسجد داشته باشد.
6. جامعه انس و علاقه وافری نسبت به مسجد و برنامههای آن داشته باشد.
7. سطح مشارکت جامعه در برنامههای مسجد بالا باشد.
8. آیینهای عبادی، سیاسی و اجتماعیِ مسجد تامین کننده نیازهای معرفتی و معنوی جامعه باشند.
9. مسجد در متن قوانین و آیین نامهها و فرآیند تولیّت، دارای جایگاه حقوقی قابل قبولی باشد.
در طراز نظام اسلامی، جامعهی مسجد محور باید چنین چشماندازی داشته باشد:
1. مساجد در دسترس مردم باشد.
2. مساجد زیباترین و متجلّی ترین عمارتهای شهر باشد.
3. کاربریهای مسجد تامین کننده کارکردهای مسجد باشد.
4. مساجد به عنوان پشتوانه انقلاب نقش تعیین کننده در منظومه نظام و جامعه اسلامی داشته باشد.
5. جامعه، شناخت و باورِ درستی نسبت به مسجد و نقش و کارکردهای وسیع فرهنگی، اجتماعی و هنری مسجد داشته باشد.
6. جامعه انس و علاقه وافری نسبت به مسجد و برنامههای آن داشته باشد.
7. سطح مشارکت جامعه در برنامههای مسجد بالا باشد.
8. آیینهای عبادی، سیاسی و اجتماعیِ مسجد تامین کننده نیازهای معرفتی و معنوی جامعه باشند.
9. مسجد در متن قوانین و آیین نامهها و فرآیند تولیّت، دارای جایگاه حقوقی قابل قبولی باشد.
