عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

تقابل ارزش های دینی با هنجار های اجتماعی در جامعه امروز

کرسی آزاداندیشی «تقابل ارزش های دینی با هنجار های اجتماعی در جامعه امروز» با همکاری مدرسه علمیه خواهران خدیجه کبری سلام الله علیها و به همت دبیرخانه کرسی های آزاداندیشی و نظریه پردازی حوزه علمیه اصفهان وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، این جلسه کرسی آزاداندیشی به صورت دانش پژوه محور در قالب دو گروه نظریه پرداز و نقد کننده با حضور حجت الاسلام و المسلمین مسعود راعی به عنوان داور و حجت الاسلام و المسلمین علیرضا ناجی به عنوان استاد ناظر برگزار شد.

در ابتدای این دیدار گروه نظریه پرداز که متشکل از چهار نفر از خواهران مدرسه علمیه خدیجه کبری سلام الله علیها بود بیان داشت: از دیدگاه جامعه شناختی تاریخی پدیده ی انقلاب اسلامی ایران خود محصول تقابل اسلام با مدرنیته غربی است، زیرا در این فرهنگ، مردم با اندیشه ی خویشتن مالکی هیچ تعهدی در برابر یکدیگر ندارند و اساس اندیشه آن بر نفی حضور و حیات دین و یک زندگی دنیوی و سکولاری استوار است.

این در حالی که مشروعیت نظام سیاسی اسلامی ایران حکومتش الهی و با رأی مردم بر اقامه ی احکام و موازین شرع و احکام الهی و فرهنگ جمع گرایانه استوار است، بر همین اساس بعد از انقلاب هویت دین محور جامعه ی ایران در جامعه جهانی با چالش هایی مواجهه شد که بخشی از این چالش ها روند تقابل اسلام با مدرنیته غربی و بخش دیگرش به تقابل با آرمان های انقلاب اسلامی و وضعیت سلطه محور نظام بین الملل مربوط می شود.

در همین راستا مدرنیته و جهانی شدن و ورود اندیشه ی غربی در جامعه ی ایران توانست یک چالش در برابر هویت دینی و فرهنگ سنتی با هنجار های جامعه ی ایران اسلامی ایجاد کند که می توان آثار آن را در مطالبه برابری جنسیتی، فردگرایی، آزادی  بی حد و حصر، بی حجابی و اختلاط بدون ضابطه زن و مرد نامحرم از جانب برخی افراد دانست.

تقابل ارزش های دینی در ابعاد گسترده ای با هنجارهای اجتماعی نمود و بروز دارد و وجه چالشی بحث امروز قلمرو ارتباط زن و مرد نامحرم در جامعه اسلامی تعین گردید و بر اساس دستور و احکام قرأن نه آزادی مطلق پسندیده است نه محدودیت و منع هر گونه رابطه بلکه قرآن در آیه 25 سوره نساء، پنج ماده ارتباط بین دو جنس مخالف را اینگونه بیان میکند: که زنان و مردان را از داشتن ارتباط دوستانه با جنس مخالف بر حذر دارید و در جای دیگر خطاب به مردان می گوید با دخترانی که روابط مخفیانه با مردان داشته اند ازدواج نکنید «فَانکِحُوهُنَّ بِإِذْنِ أَهْلِهِنَّ وَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ …» یعنی آنان را با اجازه خانواده هایشان به همسری خود در آورید و مهرشان را بطور پسندیده بدهید.

اسلام حیا و عفت زن در برابر مرد نامحرم را عامل مهمی در حفظ حدود الهی و رعایت احکام دین  برای سلامت جامعه می داند چنانکه در آیه 24 و 25 سوره هود می فرماید: یکی  از دختران  شعیب در حالی که با نهایت حیا و عفت گام بر می داشت نزدیک حضرت موسی علیه السلام رفت و گفت پدرم تو را فرا می خواند تا مزد آب دادنت به گوسفندان را بپردازد پس چرا با توجه به این دستورات اخلاقی روز  به روز شاهد بی بند و باری و نوعی ولنگاری در تعاملات مردم به خصوص قشر جوان هستیم؟ آیا تبلیغات گسترده نظریات فرویدی و تمسک به آنها بر ذائقه مردم تأثیر گذاشته یا بی توجهی به حکم  شرع؟

گروه نقد کننده در پاسخ اظهار داشت: در کشوری که در مسیر پیشرفت قرار گرفته و بسیاری از مردم به خصوص جوانان در تعاملات اجتماعی ناگزیر از ارتباط با حنس مخالفند مثلاً دانشجو در کلاس درس،  کارمند در محیط کار و کارگر در کارخانه و خلاصه زن و مرد همگام با هم در همه عرصه های فرهنگی سیاسی و اقتصادی جامعه فعالیت می کنند و به نوعی با جنس مخالف ارتباط دارند، نمی توان انتظار اقامه حدود و مقررات شرعی را داشت زیرا از یک طرف دین مبین اسلام آموزش علوم و فنون و حضور در هر گونه فعالیت اجتماعی را بر زن و مرد واجب می کند و از طرفی قلمرو و حدود برای ارتباط دو جنس مقرر می کند و این امر با واقیعت و اوضاع امروز جامعه ناسازگار است.

فرض کنید دو گروه دختر و پسر از دانشجویان باستان شناس ملزم شده اند در عملیات اکتشاف با هم کار کنند، چگونه می شود حدود و مقررات شرع را در تعاملات اجتماعی برای آنان تعین کرد؟ امروزه وقتی وارد اجتماع می شویم واقعا فرهنگ دینی را حاکم نمی بینیم بلکه بیشتر فرهنگ مدرن بر روابط مردم حاکم شده است و تمایل به ارزش های مدرن باعث تغییر دید مردم شده و بینش جامعه به خصوص قشر جوان نسبت به ارزش ها تغییر کرده و بر همین اساس به نظر می آید اعمال هر گونه قانون در محدودیت ارتباط دو جنس مخالف به نوعی سلب آزادی انسانی است.

گروه نظریه پرداز پاسخ داند: اسلام برای پیشگری از گرایش به جنس مخالف آثار مخرب اخلاقی در جامعه حدود و مقرراتی برای حجاب حفظ نگاه و قلمرو روابط بین محرم و نامحرم برای دو گروه و کنترل سایر غرایز آنها وضع کرده تا سلامت جامعه تضمین شود و جای تأسف است که با نگاه سطحی به این مسأله نگاه می شود و به نظر ما تبلیغ گسترده فرهنگ غربی و تمسک به نظریه امثال فروید و برتراند راسل که می گوید اگر از انجام عملی از من زیانی متوجه دیگران نشود دلیلی ندارد ارتکاب به آن را محکوم کنیم و تساهل و تسامح در برخورد با مسائل دینی باعث شده اکثر مردم در عرصه اجتماعی برای دین کار کردی قائل نشوند و با این نگاه به حدود شرعی نیز توجه نمی کنند.

گروه نقد کننده با رد نظریه مذکور گفتند: چون ارزش ها در نظام فرهنگی هر جامعه نقش مهمی در تحولات آن را دارد در کشور ما نیز بسیاری از مردم به خصوص با فرهنگ جدید به حدی از آگاهی اجتماعی رسیده اند که با هم روابط سالمی داشته باشند و هم گام با هم برای پیشرفت و ارتقای علمی خود در تعامل باشند، این در حالی است که علم روانشناسی هم می تواند تفاوت های جامع زن و مرد را تشریح کند تا افراد انسانی با در نظر گرفتن این تفاوت ها با هم ارتباط برقرار کنند پس لزوماً  نباید با ابزار شرع مانع ارتباط دو جنسش شوند.

حجت الاسلام و المسلمین مسعود راعی داور این کرسی آزاداندیشی در تکمیل و نتیجه گیری مباحث گفت: شاید عمده ترین چالش در جوامع جهان سوم و جامعه سنتی دینی کندن از ارزش های دینی و گرایش به  ارزش های به ظاهر مدرن است که تضارب و تقابل نظریه ها را در بین مردم به وجود آورده و بیشترین عامل این تقابل نگاه تساهل و تسامح به احکام شرع مقدس است که کارشناسان علوم دینی و تربیتی باید با هنجار یابی و جایگزینی هنجارهای متعادل و مرام تربیتی صحیح جامعه را در مسیر تعالی هدایت کنند.

وی افزود: کسانی که در منسب خود نشسته و فریاد از احیای امر به معروف و نهی از منکر برداشته اند، آیا خود قدمی در این راه بر داشته اند؟ مگر نه اینکه امروزه بزرگترین خطری که جامعه ما را تهدید می کند خطر هجمه فرهنگی و اخلاقی است پس باید امر به معروف و نهی از منکر به عنوان دو فریضه با رویکرد تمدنی و اجرایی تعریف شود تا عموم  مردم نسبت به دو فرع از فروع دین و ضروریات اسلام آگاه شوند.

وی تأکید کرد: با فهم صحیح احکام می شود با معضل خطر شکستن حریم در روابط خصوصی در ملاء عام و عدم رعایت ضوابط در روابط خصوصی بین جوانان حتی زوج ها در ملاء عام مقابله کرد زیرا شکستن این حریم ها علاوه بر این که غیر اخلاقی و ناشایست است به ترویج نوعی بی حیایی و بی غیرتی در جامعه اسلامی منجر می شود.

وی به لزوم ورود کارشناسان علوم دینی و طلاب به این عرصه و برنامه ریزی برای هدایت اقشار آسیب پذیر جامعه، اظهار داشت: چه بسا می شود با همدلی و همراهی در نهادینه سازی و ثمر نشستن فرهنگ دینی موفق تر عمل کرد، و همچنین باید طلاب برای اقامه امر به معروف و نهی از منکر به صورت جدی وارد عمل شوند.

مطالب مرتبط

نظرات

دیدگاه های ارسال شده پس از تایید منتشر خواهند شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *