به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، حجت‌الاسلام والمسلمین امین براتی، فعال فرهنگی و کارشناس حوزه تربیت در نشست «روش‌های پاسخگویی به شبهات دینی نوجوانان» که به همت کانال پاسخ سرای دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان به‌صورت برخط برگزار شد، اظهار داشت: در دوره نوجوانی، شما با انسانی سروکار دارید که نه ساده‌انگاری دوران کودکی را دارد و نه استدلا‌ل‌پذیری دوران جوانی را و تنها راهی که می‌توانید وارد دنیای عجیب‌ و غریب نوجوانی شوید، این است که نوجوان را همانند کتاب ورق زنید و مطالعه کنید

وی افزود: طبق تحقیقات انجمن روانشناسی آمریکا، سه چیز وجود دارد که موجب تغییر آینده هر شخص در دوران کودکی می‌شود و این سه عبارتند از آب و هوا، خوراک و خواب. انسانی که در دهه‌های گذشته زیسته و این سه مؤلفه را به گونه دیگری تجربه کرده است، نمی‌تواند درکی از نوجوان امروز داشته باشد. هنگامی که قادر به درک کسی نیستیم، باید او را مطالعه کنیم؛ برای نمونه وقتی آقایی قادر به درک یک خانم باردار نیست، باید او را مورد مطالعه قرار دهد تا بتواند رفتار مناسب با اورا اتخاذ کند

این کارشناس حوزه تربیت اضافه کرد: استنلی هال موسس انجمن روانشناسی امریکا وپدرعلم مطالعات نوجوان می‌گوید نگاه شما به یک نوجوان نباید مثل نگاه شما به یک جوان باشد. نوجوان به علت‌های گوناگون از جمله بلوغ، درون آشفته‌ای دارد و قادر نیست با عقل خالص به شما دقت کند.

وی با بیان حدیثی از امیرالمومنین حضرت علی(علیه السلام) درباره احوالات نوجوان تصریح کرد: امیرالمؤمنین(علیه السلام) می‌فرماید در درون نوجوان، همواره عقل و حماقت با یکدیگر وجود دارد. واین یعنی اینکه نباید از نوجوان انتظار داشت با عقل خالص همه امور را بنگرد چرا که هنوز به بلوغ فکری نرسیده و بخشی از وجود اورا حماقت در برگرفته است همانگونه که حضرت در ادامه حدیث متذکر شدند وظیفه والدین و مربیان آن است که با روش صحیح عقل نوجوان را بر حماقت او مسلط نمایند و از عوارض حماقت که به فرمایش حضرت غفلت است اورا برحذر دارند( غرر الحكم : ۲۹۱۵ )
و البته این به‌دلیل بلوغی است که درون نوجوان اتفاق می‌افتد، او تلاطم درونی دارد و همه‌ چیز درونش در حال زیرورو‌ شدن است.

براتی ادامه داد: همانگونه که در کشور ما، افراد می‌توانند از ۱۸ سالگی گواهی‌نامه رانندگی دریافت کنند، این عقیده وجود دارد که وقتی نوجوان ۱۸ سالش تمام نشده باشد، قادر به کنترل هیجاناتش نیست.
وتحقیقات مفصل روانشناسی در این زمینه مهمترین عامل کنترل هیجانات نوجوان، راخوراک اومیداند

وی با بیان داستانی در ارتباط با شناخت بیشتر دیدگاه نوجوانان گفت که در اکثر مواقع نوجوان دچار کانگوروهای ذهنی یا همان خطاهای شناختی است و این مسئله بر دیدگاه یک نوجوان نسبت به فردی روحانی اثر گذار است وی در ادامه به داستانی در این زمینه اشاره کرد و گفت استاد ما می‌فرمود شخصی عکاس و روزنامه‌نگار در اسپانیا زندگی می‌کرد، به استرالیا رفت و در آنجا حیوانی دید که تا آن زمان ندیده بود. با اینکه زبان بومیان استرالیا را بلد نبود، اما از آن‌ها پرس‌وجو کرد و متوجه شد نام آن حیوان کانگورو است. او از کانگورو عکس‌های متعددی گرفت و هنگامی که به کشور خود بازگشت، آن‌ها را در رسانه منتشر کرد. چند سال بعد، دوست آن عکاس به او گفت کانگورو یعنی «من نمی‌دانم.» آن مرد عکاس متوجه شد که پاسخ بومیان استرالیا را به جای نام آن حیوان برداشت کرده است و چون بازتاب بسیاری در رسانه داشت، دیگر قادر به تغییرش نبود.

این کارشناس حوزه تربیت بیان کرد: اصطلاح «کانگوروهای ذهنی» به این معناست که چون مطلب اشتباهی به شما القا شده است، آن را انجام می‌دهید. و حتی طبق آن القا اشتباه ،مسائل مختلف زندگی را طراحی میکنید .
گاهی مواقع نوعی کانگوروی ذهنی در نوجوان شما شکل می‌گیرد و زندگی‌اش را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مسئله هنگامی بغرنج می‌شود که مطلبی اشتباه جایگزین یک حق مسلم شود.

وی ضمن برشمردن انواع عقل گفت: دو نوع عقل وجود دارد که عبارتند از عقل ریاضی و عقل القایی. عقل ریاضی، عقلی‌ست که حساب و کتاب می‌فهمد؛ مسائل را بررسی می‌کند، ریشه مطلب را درمی‌آورد و در نهایت تصمیم می‌گیرد؛ برای نمونه نوجوان ما برای عبور از خیابان بر مبنای ریاضی فکر می‌کند. عقل القایی نیز براساس چیزی که به آن تلقین شده است، عمل می‌کند، بدون اینکه آن مسئله را صحت‌سنجی کند؛ برای نمونه ترس از مارمولک در حیطه عقل القایی قرار می‌گیرد. تحقیقات نشان می‌دهد درصد بسیاری از عقل نوجوان، القایی‌ست.

براتی تأکید کرد: در مجموع اگر می‌خواهید در خصوص پاسخ به شبهات دینی با نوجوان گفت‌وگو کنید، باید بدانید که بیشتر اعمال و تصمیمات او بر پایه احساسات، عواطف و هیجاناتش است و بر مبنای عقل القایی حرکت می‌کند. همانگونه که بیشتر شبهات ذهنی نوجوان مانند مرد یا زن‌ بودن خداوند، در کودکی او ریشه دارد.

وی در پایان به معرفی سه کتاب پرداخت و گفت: کتاب‌های «۶۰ پرسش اعتقادی برای کودکان»جناب آقای طباطبایی، «۶۴۶ پاسخ نوین برای نوجوانان» جناب آقای حیدری ابهری و «پاسخ به شبهات اینترنتی» جناب آقای هادی کردان از جمله کتاب‌هایی هستند که می‌توانند شما را در مسیر گفت‌وگو با نوجوان و رفع شبهات او یاری دهند.