به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان دکتر احسان شهیر کارشناس امور اجتماعی استانداری اصفهان و استاد دانشگاه در جلسه کرسی آزاداندیشی «عضویت طلاب در شبکه های اجتماعی؛ آری یا خیر؟!» اظهار داشت: امروزه شبکه های اجتماعی از یک طرف به عنوان فرصت، نقش مهمی در تعیین راه حل مسائل، اداره  تشکیلات، ارتقاء سطح رضایتمندی پرسنل و میزان موفقیت افراد در رسیدن به اهدافشان در کلیه سطوح از خانواده تا ملت ها ایفا می‌کند، که نمونه بارز آن فیس بوک با یک میلیارد و چهارصد میلیون کاربر است.

شهیر افزود: از طرف دیگر در نگرش بر رفتار، پردازش ها و تعاملات اجتماعی افراد نیز تأثیر می‌گذارد و با دانستن نگرش افراد، می‌توان رفتار آنها را کنترل کرد و امروزه یکی از بهترین ابزارها برای ایجاد رضایتمندی بین اعضاء، شبکه‌های اجتماعی است مانند ناسیونال و گوگل که با تمامی کادرشرکت در شبکه های مجازی ارتباط ایجاد نموده اند.

وی با بیان این که در تمامی جنگ ها، رسانه نقش ویژه‌ای داشته است، عنوان داشت: در جنگ جهانی اول روزنامه‌ها، در جنگ جهانی دوم رادیو موج بلند، در جنگ سرد رادیو، درجنگ ویتنام تلویزیون، در جنگ خلیج فارس و جنگ افغانستان ماهواره پخش مستقیم، در جنگ عراق اینترنت و وبلاگ نویسی و اکنون شبکه های اجتماعی در مدیریت افکار عمومی نقش آفرینی می نمایند.

کارشناس امور اجتماعی استانداری اصفهان تأکید کرد: هرکه صاحب رسانه بود، پیروز میدان شد، مثلاً در ویتنام، فیلمبرداری از جنگ و پخش آن در روستاها، باعث شد تا مردم برای حضور در جبهه های نبرد شوق مضاعف پیدا کنند.

وی مدیریت حوادث مصر و فتنه 88 را بوسیله شبکه های اجتماعی دانست و عنوان داشت: در جنگ کویت اگر پخش رسانه ای نبود، مجلس سنا در عرض دو هفته برای شرکت آمریکا در جنگ کویت تغییر موضع نمی داد.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: اگر بیش از حد از رسانه استفاده شود و به حد اشباع برسد، نتیجه عکس خواهد داشت، که نمونه بارز آن جنگ ویتنام بود.

وی در بخش دیگری از این کرسی آزاداندیشی حوزه علمیه گفت: تلفن طی 74 سال به 50 میلیون کاربر، رادیو طی 38 سال به 50 میلیون کاربر، تلویزیون طی 13 سال به 50 میلیون کاربر، اینترنت طی 4 سال به 50 میلیون کاربر و در شبکه های اجتماعی فقط شبکه فیس بوک طی 10 سال به بیش از یک میلیارد و 400 میلیون کاربر در سراسر جهان رسید.

شهیر با اشاره به این که ثانیه‌ای هفت نفر به فضای وب اضافه می شوند که در ماه حدود 19 میلیون نفر می شود، افزود: تعداد کل کاربران اینترنت در سراسر جهان 3 میلیارد و دویست و پنج میلیون است که این به این معناست که نزدیک 50% جمعیت جهان کاربر اینترت هستند.

وی ادامه داد: تعداد وب سایت های موجود 930 میلیون است که تقریباً یک سوم جمعیت دارای سایت هستند. یک سوال؟ چند نفر از ما سایت داریم؟ تعداد ایمیل در یک روز 90 میلیارد است و یک میلیاد و 800 میلیون نفر در یک روز به گوگل مراجعه می کنند. یک میلیاد و 468 میلیون نفر عضو فیس بوک و تعداد ویدئو هایی که در سایت یوتیوب بارگذاری و یا دیده می‌شود سه میلیاد ویدئو است.

کارشناس امور اجتماعی استانداری اصفهان اظهار داشت: رتبه ایران در اتحادیه بین المللی مخابرات(ITU) چهاردهم دنیاست و نزدیک به 36 میلیون نفر ایرانی در این فضا حضور دارند، و با توجه به امکانات رایگان و فراوانی که در اختیار ما قرار داده شده است، می توان نتیجه گرفت که اگر ایرانی ها بخواهند می توانند انقلابی را در فضای مجازی ایجاد کنند.

وی در ادامه به سخنی از مقام معظم رهبری به مناسبت تشکیل شورای عالی فضای مجازی اشاره کرد که فرمودند: «گسترش فزاینده‌ فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی بویژه شبکه ی جهانی اینترنت و آثار چشمگیر آن در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، و لزوم سرمایه گذاری وسیع و هدفمند در جهت بهره گیری حداکثری از فرصت های ناشی از آن در جهت پیشرفت همه جانبه کشور و ارائه خدمات گسترده و مفید به اقشار گوناگون مردم و همچنین ضرورت برنامه ریزی و هماهنگی مستمر به منظور صیانت از آسیب های ناشی از آن اقتضا می کند که نقطه‌ی کانونی متمرکزی برای سیاستگذاری، تصمیم گیری و هماهنگی در فضای مجازی کشور بوجود آید.»

شهیر با تأکید به این که مقام معظم رهبری ابتدا به فرصت ها و سپس به آسیب ها اشاره فرموده اند، اظهار داشت: بر این اساس این سوال وجود خواهد داشت که چه کسی باید در فضای مجازی شرکت کند؟

وی برای پاسخ، مثالی مطرح کرد و گفت: با چه سرعتی می‌توان دوید؟ 20 کیلو متر در ساعت؟ البته بستگی دارد؟! در شرایط عادی 5 کیلومتر، ولی اگر سگی انسان را دنبال کند به 40 کیلومتر در ساعت افزایش می یابد. اگر مخاطب من نمی تواند بدود نباید وارد فضای مجازی شود، امّا اگر می‌تواند بدود بسم الله، این میدان کارزار است.

این استاد دانشگاه در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به انتخاب مقاله ای از ایشان به عنوان مقاله برتر در همایش ملی دفاع سایبری در سال 93، افزود: در این تحقیق از 440 نفر از کل کشور انجام شد، که طی آن فرمی در مورد شبکه های اجتماعی و نهایتاً استخراج نگرش افراد به شبکه های اجتماعی مشخص شده است.

وی با تصریح به این که بر اساس این تحقیق، سه عامل اصلی حضور افراد در شبکه‌های اجتماعی است، گفت:  اوّل، احساس مفید بودن و سودمندی. “فکر می کند مفید است” البته شاید واقعاً مفید نباشد، دوم، سهولت و سادگی استفاده از شبکه‌های اجتماعی و سوم، احساس لذت بردن از شبکه‌های اجتماعی (درونی ) اعم از لذت معنوی یا دنیایی.

شهیر افزود: حال اگر نگرش افراد نسبت به شبکه ها تغییر کرد تمایل به رفتار ایجاد شده و نهایتاً فرد از شبکه‌ها استفاده می‌نماید. پس اگر من بخواهم در شبکه‌های اجتماعی جلوی رفتار افراد را بگیرم بایستی روی نگرش ها کار کنم و اگر بخواهم روی نگرش ها کار کنم باید یکی از این سه را هدف بگیرم.

وی ادامه داد: مثلاً والدین شما فکر می‌کنند شما مفید هستید ولی در اصل شما نقش می‌پذیرید و یا این که فکر می کنی استفاده از این شبکه ها ساده است. وقتی موبایل تهیه می‌کنی اولین کار یک ایمیل تعریف می کنی و عکس از خودت می‌گیری و همه اطلاعات تو در سرور مثلاً گوگل ثبت شده پس به همین سادگی هم نیست(همه اطلاعات شخصی خود را در اختیار سرور قرار دادی؟!). لذت بردن هم به همین ترتیب است. پس بایستی ببینیم مخاطب ما چه کسی است و با چه سرعتی می‌تواند بدود تا با او صحبت کنیم.

کارشناس امور اجتماعی استانداری اصفهان شبکه های اجتماعی را ابزاری توانمند و مؤثر و ماندگار در عصر جدید که به خدمت اربابان قدرت و سیاست و فرهنگ در آمده است، دانست و افزود: برای استفاده بهینه از این فرصت یا تهدید شبکه های اجتماعی باید چشم اندازها و سیاست ها و نقاط ضعف آنها را شناخت.

وی با تأکید به این که شبکه‌های اجتماعی می‌تواند هر نوع رابطه ای اعم از ارتباط، دوستی، نفوذ، تعارض و تضاد افراد، گروه ها یا حتی کل جامعه در سطوح مختلف را تجزیه و تحلیل و مورد بررسی قرار دهند، بیان داشت: به همین دلیل آمریکایی ها برای اجرای طرح‌های تغییر حکومت ها در قرن 21 از این ابزار استفاده کردند.

این استاد دانشگاه به برخی از راهکارهایی که از طریق اینترنت به کار گرفته شده است اشاره کرد و گفت: جاسوسی اینترنتی، تشکیل اجتماعات مجازی، نافرمانی مدنی، دموکراسی دیجیتالی، افکار سازی از طریق اینترنت، فرقه گرایی از طریق اینترنت، اپوزسیون اینترنتی، نفوذ و خرابکاری اینترنتی و کسب اطلاعات از سیستم های اجتماعی و سیاسی.

وی شبکه های مجازی را ابزاری قدرتمند و مؤثر جهت ارتقاء کیفیت و زندگی متناسب با چشم انداز ایران  1404 دانست و گفت: یک زمانی مدیریت اجرایی قوی داشتیم ولی مدیریت راهبردی (آینده نگری) ضعیف بودو این در حالیست که الآن راهبرد داریم.

شهیر در ادامه برای بیان فرق بین راهبرد و مدیریت اجرایی مثالی بیان کرد و اظهار داشت: فرض کنید گرسنه وارد جلسه‌ای می شویم و خارج آن یک فست فود وجود داشته باشد، مدیریت اجرایی می‌گوید من گرسنه‌ام و این هم غذا، سریع می‌رود می‌خرد و می‌خورد. راهبردی می‌گوید وقتی می‌روم بیرون به مضرات فست فود فکر می‌کنم، پس حاضرم گرسنگی بکشم ولی غذای ناسالم نخورم.

وی به سند چشم انداز 1404 کشور اشاره کرد و گفت: ایران بایستی جایگاه اوّل اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین الملل باشد. شبکه های اجتماعی فرصت خوبی برای رسیدن به این چشم انداز است.

کارشناس امور اجتماعی استانداری اصفهان به نقل از آیت الله استاد عاملی که در انگلستان هم تحصیل کرده اند، گفت: «فیس بوک مصداق تام قدرت نرم است، که ظاهرش زیبا و آزادی گرایانه و باطنش ظرفیتی برای جمع آوری اطلاعات فراگیر از طریق کاربران فعال و تولید اطاعلات مرتبط با فرهنگ عمومی جهانی، به شیوه‌ای آماده و سریع است.»

وی در بخش دیگری از این کرسی آزاداندیشی گفت: فیس بوک ادعا می کند اصول و ارزش هایی دارد و از جمله آن اصول، تلاش برای ایجاد احساس آزادی! و فعالیت اختیاری برای کاربران است که باید توجه داشت وقتی برای ثبت نام وارد هرکدام از این شبکه اجتماعی می شویم سوالاتی از ما می پرسد و ما نخوانده همه را تأیید می کنیم که یکی از این گزینه ها اجازه دسترسی به تمامی اطلاعات روی تلفن همراه می باشد.

این استاد دانشگاه با بیان این که اینترنت و فضای مجازی آینده سه بعد ساخت، کاربر و محتوا خواهد داشت، توضیح داد: حوزه زیرساخت، نرم افزار و سخت افزار است که ما نمی‌توانیم الآن حرف اوّل را بزنیم و بایستی خیلی تلاش کنیم تا به این نقطه برسیم. اگر می‌خواهیم در فضای مجازی حرفی برای گفتن داشته باشیم باید در بقیه حوزه‌ها فعالیت داشته باشیم، که در این صورت باید یا کاربر خیلی خوب و یا تولید کننده محتوا باشیم.

وی گفت: ما الآن در روند شناسی، آمار و اطلاعاتی که داریم تا سال 2025 الی 2030 اتفاقی که می افتد کم کم انسان از تأثیر گذاری در فضای مجازی حذف می شود. یعنی چه؟ خیلی مواقع برای ما پیامی می آید که آن را نخوانده برای بعضی دوستانمان می فرستیم، طوری که حتی بعضی مواقع اسم طرف را پایین پیام تبریک هم می‌فرستیم! یعنی کم کم به جای اینکه انسان ها تصمیم بگیرند ابزار تصمیم می‌گیرد.

شهیر درباره بعد محتوا اظهار داشت: کسی در دنیای آینده «انسان» است که تولید محتوا داشته باشد و اگر محتوا تولید نمی‌کنید یا نمی‌توانید تولید کنید شبکه اجتماعی نباید بیایید.

وی افزود: اگر توان تولید محتوا دارید باید حضور داشته باشید، و باید توجه داشت که حدود 30 سال پیش تصویر تلفن همراه هم در اذهان نبود. حتی بعضی فکر می کردند صدا از سیم عبور می‌کند، تغییر و پیشرفت در آینده نیز این گونه خواهد بود.

کارشناس امور اجتماعی استانداری اصفهان آمار نقش کاربران اینترنت در حوزه های مختلف را بیان کرد و گفت: 3% عرضه کنندگان محتوا، 10% کسانی که نظرات دیگران را باز نگری می‌کنند، 40% کسانی که از محتوای دیگران استفاده می‌کنند و در نهایت اغلب افراد صرفاً وب گردی می‌کنند.

وی افزود: بنابر آمار، در سال 2020، پنجاه میلیارد شیء تحت کنترل فضای مجازی قرار می گیرد، و اینترنت، خدمات، اطلاعات، انسان و اشیاء را به خدمت می‌گیرد.

شهیر با طرح این سووال که نهایتاً وظایف مؤمن انقلابی چیست؟ گفت: این وظایف بر اساس بیانات مقام معظم رهبری برای شورای عالی انقلاب فرهنگی و مصاحبه با اعضای این شورا تنظیم شده است.

وی مورد اوّل را مواجهه هوشمندانه‌ و مقتدرانه با تحولات پرشتاب فضای مجازی عنوان کرد، و گفت: سیاست گذاری، مدیرت کلان و برنامه ریزی و تصمیم گیری‌های لازم و بهنگام در فضای مجازی، نظارت و رصد کارآمد و روزآمد فضای مجازی، استفاده از فرصت‌ها و ظرفیت‌های فضای مجازی و مقابل با آسیب‌ها و تهدیدات آن، توجه به تحولات سریع و پیچیده در میدان فضای مجازی از دیگر وظایف می باشد.

این استاد دانشگاه در پایان این جلسه توسعه محتوا منطبق بر ارزش ها و فرهنگ اسلامی- ایرانی در تمامی قلمروهای مورد نیاز جامعه در عرصه فضای مجازی را از مهم ترین وظایف مؤمن انقلابی دانست و عنوان داشت: ترویج هنجارها و ارزش‌ها در عرصه فضای مجازی، ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی در عرصه فضای مجازی، ممانعت از رخنه ها و آسیب های فرهنگی و اجتماعی در عرصه فضای مجازی، مقابله مؤثر با تهاجم همه جانبه فرهنگی در عرصه فضای مجازی از دیگر وظایف می باشد.