در این وانفسا، فرهنگ اسلام ناب رعایت دستورات بهداشتی را با توجه به عالم معنا، دعا و توسل، توأمان مورد تأکید قرار می‌دهد که در کلام علما، مراجع تقلید و مخصوصاً رهبر معظم انقلاب مشهود است تا جایی که رعایت دستورات لازم در خصوص کنترل بیماری کرونا، واجب شرعی بیان‌شده است.
رهبر معظم انقلاب که از ابتدا تأکید بر رعایت دستورات بهداشتی داشته و مصوبات دستگاه‌های بهداشتی و مسؤولان کنترل این بیماری در کشور را لازم الاجرا دانسته‌اند، تا جایی که خود در هنگام کاشت درخت در روز درختکاری، دستکش به‌دست داشتند، بر خواندن دعای هفتم صحیفه سجادیه تأکید دارند.
خاطره حاج قاسم از جنگ 33 روزه و توصیه رهبری که منجر به پیروزی شد
این تأکید رهبری بر خواندن دعای هفتم صحیفه سجادیه، انسان را به یاد خاطره‌ای از سردار شهید سپهبد سلیمانی می‌اندازد که می‌گوید «در ماجرای جنگ 33 روزه، آقا تأکید بر خواندن دعای جوشن صغیر فرمودند که این دعا از تمام مساجد، حسینیه‌ها و حتی کلیساهای لبنان پخش می‌شد و رمز پیروزی این جنگ، همین بود».
برهمین اساس و از آن جایی که اصفهان از دیرباز شهر علم و دانشمندان و پیشتاز در عرصه‌های دانش و معرفت بوده و هست و میراث دار عالمان بزرگی چون حکیم بوعلی، شیخ بهایی و ملاصدرا بوده و شبهات تجربه‌گرایی و محدود بودن عالم به محسوسات، چند قرن پیش در این دیار پاسخ داده شده، برآن شدیم تا قطره‌ای از دریای این دعای صحیفه سجادیه را تبیین کنیم.
به هنگام بلایا، مشکلات و بیماری‌ها، به خداوند پناه ببرید
حجت‌الاسلام براتعلی حق‌شناس امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان بابیان اینکه در ابتدا و قبل از بیان بخشی از نکات پنجگانه و برجسته دعای هفتم صحیفه سجادیه، باید به 4 روایت اشاره‌کنیم، اظهار داشت: در روایت از امیرالمؤمنین (ع) آمده است که ایشان می‌فرمایند «به هنگام بلایا، مشکلات و بیماری‌ها، به خداوند پناه ببرید»، همچنین امام موسی کاظم (ع) در روایتی می‌فرمایند بلا و آفتی نیست که به بنده‌ای روی آورده و توفیق دعا پیدا کند مگر آنکه خداوند آن بلا را از او دور گرداند و این بدان معنا است که همین‌که توفیق دعا به بنده داده می‌شود باعث برطرف شدن بلا است.
کارشناس علوم قرآن و حدیث ادامه داد: در روایتی دیگری از حضرت امام صادق (ع) آمده است که ایشان طولانی بودن و کوتاه بودن بلاها را در ارتباط با ترک دعا و دعا کردن برای یارانشان تبیین کرده‌اند و در روایت چهارم از امام صادق (ع) است که هرگاه پیشامد سختی به شما روی آورد دو زانو و دو آرنج خود را برهنه کرده و به زمین بچسبانید و سینه خود به زمین رسانید و به سجده روید (که این نهایت خضوع بدن و خشوع قلب است) و بعد حاجت را بخواهید.
وی در ادامه تصریح داشت: از این مقدمه ذکرشده مشخص می‌شود که لازم است در مشکلات،گرفتاری‌ها و بیماری‌ها انسان توجه به خداوند متعال داشته باشد، اما در رابطه با دعای هفتم صحیفه سجادیه که مورد تأکید اهل البیت (ع)، علما شیعه در طول تاریخ و همچنین رهبر انقلاب قرارگرفته است، ذکر پنج نکته و ویژگی خاص این دعا از میان ده‌ها نکته، در این شرایط خاص، ضرورت و اهمیت ویژه‌ای دارد.
جایگاه اسبابی مانند رعایت نکات بهداشتی در تفکر اسلامی کجاست؟
حق‌شناس در ادامه به تشریح ۵ نکته مذکور پرداخت و افزود: نخستین نکته این است که تنها گره‌گشا، خداوند است، که این نکته از فرازهای اول، دوم و سوم این دعا مشخص می‌شود چراکه در این فرازها می‌خوانیم «مشکلات و سختی‌ها فقط به‌وسیله خداوند حل خواهد شد و آرامش و راحتی تنها با رفتن به‌سوی او فراهم می‌شود» اما نکته مهم این است که جایگاه اسبابی مانند رعایت نکات بهداشتی، سفر نرفتن و… در موضوعات خاصی همچون بیماری کرونا چیست؟
این استاد حوزه و دانشگاه ابراز داشت: پاسخ این پرسش در مقدمه ذکر شده نهفته است، و نیز باید بدانیم که اسم خدا چیست که دوا است و ذکر او چیست که شفا است؟ در حقیقت این مسأله اشاره به «یا مَنْ اِسْمُهُ دَوآءٌ وَ ذِکرُهُ شِفآءٌ» دارد، اسم همان چیزی است که بر زبان جاری می‌شود، مثلاً ده بار می‌گوید یا الله و این دوا است، خیلی‌ها دوا استفاده کردند ولی به شفا نرسیدند چون به مرحله ذکر نرسیدند، ذکر آن است که بر قلب جاری شود یعنی همان اتصالی که با قطع امید از همه اسباب، قلبا بین او و خدا و یا واسطه فیض که اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) هستند حاصل می‌شود، این مطلب نیزدر دعای هفتم صحیفه سجاده با توضیحی که بیان می‌کنیم نهفته است.
دعای هفتم صحیفه سجادیه، شفا است
وی در ادامه در خصوص مواردی همچون رعایت بهداشت برای مقابله با بیماری کرونا گفت: بنابراین با توجه به مطالب بیان‌شده می‌توان یک تطبیق را مطرح کرد که مسائلی همچون رعایت بهداشت، قرنطینه خانگی، پرهیز از سفر و … تحت عنوان «دوا» تبیین می‌شوند اما تمام این موارد می‌تواند اثری نداشته باشد تا جایی که به شفا برسد و طبق آنچه که گفته شد، شفا ارتباط قلبی با خالق و واسطه فیض است و بر همین اساس دعای هفتم صحیفه سجادیه، شفا است.
حق‌شناس متذکر شد: مشخص شدن جایگاه اسباب که همان رعایت نکات بهداشتی و… در این مساله به‌خصوص است، در فراز دوم این دعا مشخص می‌شود، همان‌جایی که امام سجاد (ع) در فراز دوم این دعا خطاب به خداوند متعال عرض می‌کند، «تأثیر اسباب، به لطف و اراده تو است»، همان‌گونه که ماهیت آتش سوزاندن است اما به اذن او حضرت ابراهیم (ع) را نسوزاند و یا چاقوی تیز، گردن حضرت اسماعیل (ع) را نبرید چون خواست و اراده خداوند چیز دیگری بود.
رعایت مسائل بهداشتی و نکات پیشگیری از بیماری کرونا بر همگان واجب است
کارشناس علوم قرآن و حدیث تأکید داشت: رعایت مسائل بهداشتی درگذشته مستحب بوده اما در حال حاضر و باوجود بیماری کرونا برای حفظ سلامتی خود و دیگران واجب است اما تمام این موارد سبب هستند و شفا چیز دیگری است و تأثیر این اسباب که اجرای آن برهمگان واجب است، به خواست خداوند و قطع امید بنده از غیر خداوند خواهد بود.
وی با اشاره به آیه ۴۰ سوره نحل که بر اساس آن برای موجود شدن چیزی و یا تأثیر آن، اراده خدا لازم است، اذعان داشت: این دقیقاً همان مطلبی است که امام (ع) در فراز سوم این دعا فرموده که «اشیاء به اراده و خواست او تأثیر گذار می‌شوند»، دومین نکته مربوط به زمان خواندن این دعا از صحیفه سجادیه است، هنگامی خواندن این دعا ضرورت پیدا می‌کند که بلا و سختی بسیار دشوار شده و واماندگی انسان بسیار آشکار می‌شود که در فراز چهارم به این مسأله اشاره شده است و می‌فرماید «کشف سوء فقط به‌واسطه اوست» و این فراز دقیقاً منطبق با آیه شریفه «امن یجیب» است که با قطع امید از غیر خداوند، زمانی که واقعاً انسان دست به دعا بلند کند، کشف سو شده و مشکلات حل خواهد شد.
حق‌شناس با تشریح و تأکید بر اهمیت نکته سوم دعای هفتم صحیفه سجادیه بیان داشت: در فراز هفتم این دعا بلا و رفع بلا به خداوند اسناد داده شده است یعنی قفل کننده و بازکننده قفل‌ها خداوند است، دشوار کننده خداوند است همان‌طور که تبدیل‌کننده دشواری به‌آسانی هم خدا است که با دانستن این نکته، انقطاع حاصل می‌شود، انقطاع همان شفا و ذکر است که انسان از غیر خدا امید را قطع می‌کند.
این کارشناس مسائل دینی ادامه داد: این نکته دعای هفتم صحیفه سجادیه دقیقا مطابق با آیه ۱۰۷سوره مبارکه یونس است که اسناد ضرر رسانی و خیر رسانی مخلوقات به خداوند داده شده است و دقیقا کلام امام سجاد(ع) مطابقت با قرآن کریم دارد.
گرفتاری و مشکلات نباید سبب کوتاهی در انجام واجبات و حتی مستحبات شود
وی در ادامه بابیان نکته چهارم دعا مذکور اضافه کرد: نکته چهارم، عدم کوتاهی انسان در قبال انجام واجبات و مستحبات در مواجه با مشکلات است، بدان معنا که گرفتاری و مشکلات نباید سبب کوتاهی در انجام واجبات و حتی مستحبات شود که در فراز ۹ دعا این نکته را به‌وضوح می‌بینیم که همان مرحله شفا، ذکر و ارتباط با خداوند متعال است.
این استاد حوزه و دانشگاه در پایان صحبت‌های خود تصریح داشت: نکته پنجم نهفته در فراز دهم و آخر این دعا، بیان‌کننده این است که ولو اینکه من «بنده» شایسته لطف تو«خدا» نباشم، اما از تو می‌خواهم این بلاها را از من دور کنی، البته سزاوار و ادب دعا این است که موانع اجابت دعا که هشت گناه مخصوص است نباشد، این هشت گناه از امام سجاد(ع) در روایتی در کتاب معانی الاخبار شیخ صدوق نقل‌شده است.
