به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان، آیت الله سید منذر حکیم، استاد حوزه علمیه، در دوره آموزشی نظام سیاسی اسلام که در مرکز آموزش های کاربردی حوزه علمیه اصفهان برگزار شد، گفت: آنچه امروز از آن غفلت می شود، روش شناسی دستیابی به حل مسأله است و کاستی جدی در این زمینه در حوزه های علمیه وجود دارد.
وی با اشاره به کتاب «مدرسه القرآنیه» اثر آیت الله شهید سید محمد باقر صدر، به عنوان مبنای قانون اساسی جمهوری اسلامی، ادامه داد: موضوع نظام اجتماعی و سیاسی اسلام در این کتاب مطرح شده است و روح نظریه اسلام اجتماعی و ورود دین به عرصه زندگی بشر، خلافت انسانی است ودر اینجا منظور از خلافت، خلافت الهی و بر مبنای تعالیم قرآن است و با آنچه تحت عنوان خلافت و حاکمان اسلامی بعد از رحلت پیامبر اسلام(ص) مصطلح شده است، تفاوت دارد.
آیت الله حکیم افزود: علامه عسکری هم در کتاب «معالم المدرستین» بر حفظ معنای قرآنی و اصیل خلافت تأکید دارد و سعی می کند تا جدایی و تمایز واژه مصطلح خلافت با خلافت حقیقی را به خوبی تشریح کند و این تفاوت را یک تفاوت جوهری می داند.
استاد حوزه علمیه اظهار داشت: ایت اله سید محمد باقر صدر در یک مجموعه سخنرانی درباره اهل بیت(علیهم السلام)، همه معصومین را نور واحدی می داند که هر کدام نقشی ویژه برای نجات بشریت و گسترش اسلام ایفا کرده اند و مفاهیم مطرح شده در این کتاب، بسیار شبیه به مضامین و مفاهیم کتاب «انسان 250 ساله» اثر رهبر معظم انقلاب است.
وی ابراز داشت: ممکن است افرادی که خلافت ابوبکر به جای امام علی(ع) را پذیرفتند، خیال می کردند که تنها یک نفر را به جای یک نفر دیگر بر می گزینند و نمی دانستند و متوجه نبودند که یک مکتب را به جای یک مکتب دیگر می پذیرند.
آیت الله حکیم بیان داشت: اسلام می خواهد تا بشریت را به قله ای از معنویت و اخلاق و بندگی برساند تا مردم خودشان برای قسط و عدالت قیام کنند و تا خود مردم نخواهند، این مهم محقق نمی شود و هیچ چیزی جز با سعی و تلاش نصیب انسان نمی شود.
استاد حوزه علمیه افزود: در رابطه با حکومت جهانی حضرت ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه الشّریف) و حکومت صالحان بعد از ظهور ایشان، باید متوجه باشیم که انسان های صالح باید وجود داشته باشند تا بعد از ظهور به حکومت برسند، نه اینکه تعدادی از افراد بعد از ظهور حضرت ولی عصر(عجل الله تعالی فرجه الشّریف) به حکومت برسند و بعد از آن صالح شوند.
وی نظام آفرینش را قانون مند دانست و تصریح کرد: افرادی که بدون ایمان در دنیا حرکت می کنند، مانند علف های هرزی هستند که مسیر خود را می روند و در واقع هدفی از زندگی ندارند، در صورتی که اگر متاع و لذت های دنیا ارزشی داشت و ماندگار بود، خداوند هرگز به کافران اجازه بهره برداری از آن ها را نمی داد.
آیت الله حکیم افزود: هر چیزی حدی دارد و هر انسان باید حد و حدود خود را بداند و اگر همه انسان ها به حدود خود واقف بودند، هیچ جنگ و دعوایی در دنیا وجود نداشت و باید بدانیم که فقه ما قانون مند است و می تواند ما را به نظام های سیاسی و تربیتی و سلامت و خانواده و قضایی و آموزشی برساند.
استاد حوزه علمیه با اشاره به بیانات شهید سید محمد باقر صدر درباره نظامات مختلف اسلام، اظهار داشت: برخی اشکال می کنند که اگر اسلام نظامات مختلفی را در خود دارد، پس این نظام ها کجا هستند، باید در جواب بگوییم که نظام سیاسی اسلام در زمان حکومت پیامبر اسلام(ص) به تدریج در قرآن آمده است و خداوند به تدریج این موارد را بیان فرموده است.
وی ادامه داد: شهید آیت الله صدر می گویند باید نظامات مختلف اسلام را از درون قرآن استخراج کنیم و این استخراج شامل دو مرحله استنباط و استنطاق می شود. پایین ترین مرحله استنباط همان جمع بندی و یافتن مطالب با موضوعات خاص در قران است، مثلاً آیات راجع به معاد را در قرآن پیدا می کنیم که شبیه کاری است که فیض کاشانی در «عین الیقین» انجام داده و پایین ترین مراتب استنباط است.
آیت الله حکیم درباره معنای استنطاق از قرآن، ابراز داشت: استنطاق این است که قرآن را به نطق بیاوریم، یعنی سؤالی را در ذهن خود طرح کنیم و به دنبال جواب آن سؤال در قرآن بگردیم که امیر مؤمنان(ع) هم در حدیثی همین نکته را متذکر می شوند که از قرآن استنطاق کنید.
استاد حوزه علمیه توضیح داد: برخی جامعه شناسان می گویند ما به قرآن مراجعه کردیم و حتی یک نظریه اجتماعی هم نیافتیم، شهید صدر در جواب می گوید که در آیه« … انی جاعل فی الارض خلیفه…» یک نظریه اجتماعی آمده است و باید سؤالی را مطرح کنیم و به دنبال جواب آن در قرآن باشیم.
