اخيراً ديده مى شود، عده اى براى رفع مشكلات خود و خویشان و يا جهت رهائی از بیماری به افرادی مراجعه می کنند که پیشنهاد تغییر اسم به آنان داده تا آن جا كه به افراد مى گويند نام های نیک و خوب خود را مانند علی و زهرا را با اسم های بی محتوا و بیگانه با فرهنگ و عقیده ما، جا به جا کنند.
آیا تغییر اسم می تواند برطرف کننده ی مشکلات و سختی ها باشد؟
برای رسیدن به نتیجه مطلوب نکاتی وجود دارد که باید به آنها توجه داشت.
نکته ی اول: اسم، نام و عنوان، نشانه و تابلوي کاشف از هويت و ماهيت هر چيزي است. اسم لفظي است که انسان با شنيدن آن بدون اختيار به معنا و صاحب آن منتقل مي شود. براى همه موجودات گياهان، حيوانات، جمادات و… وجود نام و اسمي که تداعي کننده و مشخص کننده آنان باشد ضرورت دارد.
نکته ی دوم: از آن جا که انسان اشرف مخلوقات و موجودات است؛ و هر يک از افراد انسان داراي شخصيت مسقلي هستند، شايسته است زيباترين و با ارزش ترين اسم ها براي او انتخاب شود. نامي که متناسب با حال و شرافت و کرامت انسانى او باشد. پيامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) فرمود: يکي از حقوق فرزند بر پدر اين است که نام نيک و زيبا براي او انتخاب کند.»[1]
نکته ی سوم: در اسلام داشتن نام و لقب نيکو يک ارزش است و مي تواند در روحيه و جسم انسان اثرات مثبتي داشته باشد. از اين رو شايسته است هر مسلماني براي فرزندان خود از نام ها و القاب خوب و با معنا انتخاب کند؛ زيرا نام خوب تداعي کننده معناي خوب و نام بد تداعي کننده معانى و مفاهيم بد و نا مناسبي است که موجب هتک حرمت انسان مي گردد.
نکته ی چهارم: در تعاليم اخلاقي اسلام معيارها و ضوابطي براي نام نيک افراد انسان بيان شده است از جمله:
اسم بايد در حد شخصيت صاحب آن بوده و متناسب با تمام دوران هاي زندگي او (کودکي، نوجواني جواني و کهن سالي) باشد.
از اسامي خاص ذات باري تعالي نباشد. مثل ذات، رحمان
درست ترين نام آن است که بر بندگي دلالت نمايد؛ مانند عبدالله، عبدالرحمن و عبدالرحيم و …[2]
اسامي پيامبران و ائمه اطهار(علیهم السلام)، در روايت وارد شده است بهترين نام ها، اسامی پيامبران(صلی الله علیه و آله) است.[3] امام صادق(علیه السلام) از پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل مي کند که فرمود: کسي که سه فرزند پسر داشته باشد و نام هيچ کدام را محمّد نگذارد بر من جفا کرده است.[4]
داراي معناي زشت يا از اسامي افراد بد نام نباشد.
در روايتي امام باقر(علیه السلام) از پيامبر(صلی الله علیه و آله) نقل نمودند که آن حضرت(صلی الله علیه و آله) بهترين و بدترين اسم را چنين برمي شمردند: بهترين اسم: عبدالله، عبدالرحمن و… بدترين اسم: ضرار، مرة، حرب و ظالم.[5] در برخي ديگر از روايات نام هاي حکم و حکيم و خالد و مالک نيز بر اين نام ها افزوده شده است.[6]
در بين اسامي خوب و زيبا نيز بعضي از بعض ديگر باارزش‌تر و بالاتر هستند. هرکس بايد سعي کند بهترين اسم را که داراي امتيازات و معیارهای بيشتري است انتخاب نمايد.
نکته‌ی پنجم: اينكه عده‌ای با محاسبه‌های غیرقابل‌اعتماد و بر اساس حروف ابجد، عدد مربوط به اسمى را تعيين کرده و سپس آن عدد را نسبت به امرى ديگر مثل عددِ مربوط به اسم همسر آن فرد، مقايسه می‌کنند و ادعا می‌نمایند، اين دو عدد همخوانى ندارند؛ پس بايد اسمهايشان را عوض كنند تا همخوانى پيدا كنند؛ یا مشکل و بیماری آن برطرف شود؛ نه‌تنها حرف بی‌پایه و اساسى است، بلكه پشت كردن به عقل و دستور شريعت الهى است.
نکته‌ی ششم: پروردگار عالم انسان را مسلح به عقل و اراده و اختیار نموده است و راهنمایانی چون انبیاء فرستاده است تا راه و روش صحیح زندگی و رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی را بیاموزند.
این انسان است که می‌تواند در سایه‌ی عقلانیت و تلاش و کوشش و بهره‌گیری از آموزه‌های دینی، مشکلات زندگی را یکی پس از دیگری حل کرده و با انجام‌وظیفه، سعادت دنیا و آخرت خود را رقم می‌زند.
نتیجه اینکه: تغییر اسم برای حل مشکلات هیچ دلیل عقلی و نقلی نداشته و این عمل با توکل داشتن به خدا و بهره‌گیری از موهبات الهی در تعارض است.
شایسته است مردم عزیز، فریب اشخاص بی‌بهره از علم و تقوا را نخورده و برای مشورت و هم‌فکری به علمای ربانی و جهادگران عرصه‌ی علم و تقوا مراجعه کنند.
منابع:
[1]. حق الولد على والده ان يحسن اسمه و ادبه».
[2] بحارالانوار، ج 101، ص 130.
[3] بحارالانوار، ج 101، ص 130.
[4] بحارالانوار ج: 101 ص: 130 و 131.
[5] حر عاملی، وسایل الشيعة، ج 21، ص 399، 27403، المکتبة الاسلامية، چاپ پنجم، 1398 ق.
[6] حر عاملی، وسائلالشيعة، ج 21، ص 398، 27399.
