میثم یاسا در گفت و گو با خبرنگار مهر، در ارتباط با این شبهه که «اگر امام حسین علیه السلام در کربلا پیروز شدند، چرا برای ایشان به جای شادی گریه می‌کنیم؟» اظهار داشت: در ابتدا باید بگویم که در طرح این شبهه، شرایط درست نتیجه گیری مراعات نشده و از یک گزاره درست، نتیجه نادرست گرفته شده است.
وی با بیان اینکه گزاره درستی که در این پرسش آمده این است که «حضرت امام حسین علیه السلام در عاشورا پیروز شد»، تاکید کرد: نتیجه گیری نادرست از این گزاره درست این است که به دلیل این پیروزی پس نباید گریست که این نوع نتیجه گیری، ناشی از نگرشی تک بُعدی به قضیه عاشورا است.
نگرشی جامع به واقعه عاشورا؛ نخستین راه دستیابی به پاسخ شبهات عزاداری
کارشناس اخلاق مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی با تاکید بر اینکه اشکال اساسی شبهه‌اندازان این است که به این مسئله بزرگ انسانی به صورت جامع و همه جانبه نگاه نکرده اند، ابراز داشت: مسئله عاشورا دو جنبه و چهره دارد که شامل چهره زیبایی ها و چهره غم بار است.
وی تاکید کرد: چهره زیباییها یعنی عظمتی که حضرت ابا عبداللَّه علیه السلام و یاران ایشان در ابعاد مختلف آفریده و عالیترین جلوههای کمال انسانی را با عمل خویش ترسیم نموده و بزرگترین درس را به کل تاریخ بشریت آموخته‌اند.
جاودانگی درسهای عاشورا در طول تاریخ و بعد غرورآفرین قیام سید الشهدا برای آزادگان جهان
یاسا با اشاره به اینکه این بُعد از حادثه عاشورا بسیارغرورانگیز و افتخارآفرین است، تاکید کرد: به راستی باید به خود بالید که در چنین مکتب درخشانی پا به عرصه وجود نهاده و در آن رشد یافته‌ایم و با آن میمیریم و حاضریم همه هستی خود را در این راه نثار کنیم.
وی با بیان اینکه چهره دیگر عاشورا جنبه غمبار و اسفبار آن است، بیان داشت: این جنبه از این جهت تاسف بار است که چرا امت آن زمان، حق امام زمان خویش را پاس نداشته وناجوانمردانهترین حرکات را نسبت به محبوبترین خلق خدا و شریفترین انسانها روا داشتند.
کارشناس اخلاق مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی ابراز داشت: در واقع ظلمی که بر امام علیه السلام و اهل بیت و یاران ایشان تحمیل شد، دل هر انسان نیکو سیرتی را به درد میآورد و روح آدمی را سخت میآزارد و اشکش را جاری می کند.
دو رویکرد مهم قابل بررسی در واقعه عاشورا برای حقیقت جویان
وی با بیان اینکه شهادت امام حسین علیه السلام و یارانش براساس دو رویکرد قابل بررسی است، ابراز داشت: براساس رویکرد شخصی و فردی، شهادت برای شخص شهید یک موفقیت، بلکه بزرگ ترین پیروزی است همانگونه که امام حسین علیه السلام فرموده است که جدم پیامبر به من فرمودند که «تو نزد خدا مرتبه ای داری که جز با شهادت به آن نایل نمی‌شوی.»
یاسا گفت: بر این اساس پس شهادت آن حضرت، برای خود او یک ارتقاء و عالی ترین حد کمال به حساب می‌آید و بر این اساس مرگ به صورت شهادت برای شهید یک پیروزی به شمار می‌آید.
وی ادامه داد: بر اساس این رویکرد، شهادت اولیای الهی جشن و شادی را می‌طلبد و جشن و شادی برای رسیدن به عالی ترین مرتبه کمال و لقای محبوب از طریق شهادت ممکن است.
بررسی بُعد اجتماعی شهادت امام حسین علیه السلام
کارشناس اخلاق مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی با بیان اینکه بعد دوم شهادت امام حسین علیه السلام از جهت بُعد اجتماعی و وظیفه مردمی قابل بررسی است، ابراز داشت: ازجهت بُعد اجتماعی و وظیفه ای که مردم نسبت به آن دارند باید بگوییم که عزاداری برای سید شهیدان حسین بن علی علیه السلام و یاران مظلومش از آثار و فواید اجتماعی فراوانی بهره مند است که از جمله آنها محبت و دوستی است.
وی تاکید کرد: بر این اساس یکی از مهمترین لوازم دوستی، هم دردی و هم دلی با دوستان در مواقع سوگ و اظهار سرور و شادی در شادی آنان است؛ از این رو دراحادیث، بر برپایی جشن و سرور در ایام شادی اهل بیتعلیه السلام و ابراز حزن و اندوه درمواقع سوگ آنان، تأکید فراوان شده است.
فواید و آثار اجتماعی عزاداری برای سیدالشهدا
یاسا به جنبه انسان سازی از فواید و آثار اجتماعی عزاداری برای سیدالشهدا پرداخت و گفت: از آن جا که در فرهنگ شیعی، عزاداری باید از سر معرفت و شناخت باشد؛ همدردی با آن عزیزان، در واقع یادآوری فضایل، مناقب و آرمانهای آنان است و بدین شکل، آدمی را به سمت الگوگیری و الگوپذیری از آنان سوق میدهد.
وی با بیان اینکه جامعهسازی جنبه دیگر فواید و آثار اجتماعی عزاداری برای سیدالشهداست، گفت: باید توجه کنیم که هنگامی که مجلس عزاداری، موجب انسان سازی شد تغییر درونی انسان به عرصه جامعه نیز کشیده می‌شود و آدمی میکوشد تا آرمانهای اهلبیتعلیه السلام را در جامعه حکم فرما کند.
عزاداری بر اهل بیت علیه السلام زمینه را برای حفظ آرمانهای آنها فراهم میسازد
کارشناس اخلاق مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی تصر یح کرد: به بیان دیگر عزاداری بر اهل بیتعلیه السلام در واقع با یک واسطه زمینه را برای حفظ آرمانهای آنها و پیاده کردن آنها فراهم میسازد و به همین دلیل می‌توان گفت که یکی از حکمتهای عزاداری، ساختن جامعه براساس الگوی ارائه شده از سوی اسلام است.
وی زنده نگه داشتن و ترویج دائمی مکتب اهل بیت علیه السلام را از دیگر آثار مهم عزاداری برای امام حسین علیه السلام دانست و اظهار داشت: احیا و زنده داشتن نهضت عاشورا موجب زنده نگه داشتن و ترویج دائمی مکتب قیام و انقلاب در برابر طاغوت‌ها و تربیت کننده و پرورش دهنده روح حماسه و ایثار است.
گریه بر مصائب سالار شهیدان باعث زنده نگه داشتن نهضت حسینی است
یاسا با بیان اینکه گریه بر مصائب سالار شهیدان باعث زنده نگه داشتن نهضت حسینی است، ابراز داشت: چنان که به اسارت رفتن خاندان امام باعث پایمال نشدن خون شهیدان کربلا شد و در اثر رساندن پیام امام به مردم کوفه و شام توسط امام سجاد علیه السلام و حضرت زینب سلام الله علیها نهضت عاشورا به ثمر نشست.
وی اضافه کرد: بدین ترتیب گریستن در سوگ شهدای کربلا، تجدید بیعت با عاشورا و فرهنگ شهادت و تغذیه فکری وروحی با این مکتب است. اشک ریختن نوعی بیعت و امضا کردن پیمان و قرارداد دوستی با سید الشهدا علیه السلام و ابراز انزجار و تنفر از قاتلان حضرت است.
دستور ائمه اطهار به اقامه عزای سیدالشهدا و هشدار برای جلوگیری از تکرار حادثه
کارشناس اخلاق مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی اسلام یک سلسله حب و بغضهای منطقی دارد، تاکید کرد: دستور ائمه اطهار به اقامه عزای حسین بن علی علیه السلام برای اظهار تأثر است که چرا چنین حادثهای واقع شد؛ به منزله «آهی» است که مبادا دوباره تکرار شود و برای تقویت روح مبارزه است.
وی با اظهار این مطلب که حبّ و بغض باید با هم توأم باشد تا روح مبارزه در شخص پیدا بشود، اظهار داشت: احیای روح مبارزه به این است که مظاهر ظلم و کفر همواره در برابر انسان فرض شود و به آنها لعن و نفرین شود و آرزوی قطع و قمع آنها تلقین شود، همانطور که در رَمْی جمرات همیشه ما باید شیطان را مجسم فرض کنیم و به او سنگ پرتاب کنیم.
یاسا تصریح کرد: بدین ترتیب غرض از عزاداری این نیست که آرزوی مردن فقط تلقین شود بلکه منظور غرض آرزوی شهادت در امت مسلمان است و آرزوی شهادت وقتی محقق می شود که انسان خود را در مقابل صف مخالف ببیند و از پیشرفت آنها و عملی شدن نقشه آنها در اجتماع متأثر شده و توأم با اشک شوق برای خوبان و سرمشقهای عالی انسانیت، آتش خشمش برای مظاهر کفر و ظلم زبانه کشد.
شهادت امام حسین علیه السلام؛ موفقیت از جنبه فردی و شکست جامعه بی بصیرت از بعد اجتماعی
وی تاکید کرد: بنابراین در نهای تبه این نتیجه می رسیم که شهادت امام حسین علیه السلام را اگر با مقیاس فردی بسنجیم باید آن را موفقیت در دسترسی به اهداف الهی بشماریم و جشن بگیریم و شادی کنیم، ولی اگر به مقیاس اجتماعی در نظر بگیریم باید آن را شکست جامعه بی بصیرت آن روز بدانیم و در صدد عدم تکرار آن باشیم.
گفتنی است خبر گزاری مهر در طرح «سه شنبه‌ها با پاسخ به شبهات دینی» هر هفته یکی از سوالات رایج مخاطبان در ارتباط با دین اسلام را با کارشناسان مرکز پاسخگویی به شبهات دینی در میان می گذارد، بدین ترتیب مخاطبان می توانند سوالات خود را در ذیل این مطلب با ما در میان بگذارند.
