عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

عنوان منو

نقش ادبیات داستانی در انتقال مفاهیم اخلاقی و دینی

رئیس اداره کتابخانه و اطلاع‌رسانی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان در قالب یادداشتی نوشت: یکی از راه‌های عینیت بخشیدن به موضوعات دینی و ماواریی، استفاده از نمادها، استعاره‌ها و تمثیل‌هاست که ادبیات در ارائه این موضوع پیشگام است.

به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان به نقل از خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، احمد خیری: بدون تردید هنر، برترین تجلی جمال الهی است و ریشه در فطرت انسان دارد و در این راستا ادبیات نیز به‌عنوان هنر کلامی همیشه لذت‌بخش، جریان‌ساز و تاثیرگذار بوده است.

از دیرباز کتب مقدس ادیان مختلف، بخشی از آموزه‌ها و پیام‌های خود را در قالب داستان و قصه ارائه کرده‌اند و این مسأله نشان از این دارد که فهم تجربه‌های دینی در قالب روایت، برای مردم باورپذیرتر است. لذا روایت با توجه به ویژگی‌هایش ذهن مخاطب را بیشتر درگیر می‌کند و می‌تواند ابزار مناسبی برای انتقال تجارب و مفاهیم باشد.

آموزه‌ها و مفاهیم معنوی، ظرفیت و توانایی زمینه شدن و موضوعیت‌بخشی برای ادبیات را دارند. در این رابطه، هم دین می‌تواند به ادبیات تعالی و معنا ببخشد و هم ادبیات می‌تواند تعالیم دین را در قالبی مناسب و قابل‌توجه به نمایش بگذارد.

یکی از راه‌های عینیت بخشیدن به موضوعات دینی و ماواریی، استفاده از نمادها، استعاره‌ها و تمثیل‌هاست که ادبیات در ارائه این موضوع پیشگام است. ادبیات داستانی از گذشته تاکنون به‌عنوان رسانه‌ای مکتوب و موثر در انتقال پیام‌های اخلاقی و دینی و ترویج ارزش‌های اجتماعی در صحنه بوده است. متون ادبی فاخر در کشور ما شاهد بر این ادعاست.

ادبیات داستانی با توجه به ساختار و درون‌مایه‌ای که دارد، می‌تواند علاوه بر ادراکی که خلق می‌کند، در مخاطب کشش عاطفی و حسی ایجاد کند و با ایجاد چالش ذهنی، باعث رشد شناختی شود. لذا به همین جهت به‌عنوان یکی از ابزارهای آموزشی دیده شد و در تربیت غیررسمی مورد توجه و اهمیت قرار گرفته تا جایی که قصه‌درمانی، امروزه یکی از راهکارها در علوم روانشناسی و تربیتی تعریف شده است.

داستان بستری است برای فهم بیشتر خویش و درک جهان پیرامون. گاهی می‌شود مسأله‌ای مبهم و پیچیده را با زبان قصه و داستان تبیین و در اختیار دیگران قرار داد. قصه، داستان و رمان علاوه بر تقویت قوه تخیل سبب پویایی اندیشه می‌شود و کنش‌های موجود در داستان باعث ژرف‌اندیشی و  وسعت‌بخشی میدان ذهن می‌شود.

داستان‌نویس تعهد با ذهن خلاق خود دریچه متفاوتی را از دنیا در برابر چشم مخاطین خود باز می‌کند و با زبان هنر که زبان مشترک همه انسان‌هاست، ارزش‌های انسانی و جهان هستی را  با دنیای کلمات به تصویر می‌کشد.

امروزه، ادبیات داستانی با توجه به هویت منحصربفرد خود صرفا برای بیان رویداد و کشمکش قهرمان‌ها نوشته نمی‌شوند، قطعا به قصد رسالت و پیامی تالیف می‌شوند. در این بین ادبیاتی متعالی و ماندگار است که با تقرب به معنویت، از آموزه‌های دینی مدد بگیرد و در جهت سالم‌سازی انسان و جامعه قدم بردارد.

قصه یا داستان دینی همیشه به این معنا نیست که از قرآن و احادیث مستقیما در محتوا  استفاده کرده و فرم دینی داشته باشد و یا اشاره به زندگی انبیا و معصومین داشته باشد. همین که تعارضی مثل عدالت و ظلم و یا نیکی و بدی به تصویر کشیده شود، مخاطب به مقتضای فهم خود و براساس فطرت خویش داوری می‌کند و پیام را دریافت می‌کند.

ادبیات اگر بخواهد راهنمای انسان به کمال و تعالی گردد و او را به سمت پیشرفت سوق دهد باید از دین کمک بگیرد. استفاده از عناصر دینی است که می‌تواند اندیشه ناب را گسترش و فطرت را زنده و بیدار نگه دارد.

ادبیات همچون شاخه‌های دیگر هنر، می‌تواند تذکر و تعلیم باشد و انسان را از غفلت بازدارد و حیات‌بخش کالبد زندگی روزمره او باشد. زبان داستان، زبان اشارت است، زبان کنش‌هاست. برای شکوفایی و پویایی این رسانه باید موضوعات نو را در ساختار و  پیرنگ جدید پرداخت کرد و با استفاده از تکنیک‌های جذاب و عناصر دراماتیک چه مستقیم و چه نامحسوس پیام را به مخاطب انتقال داد.
 
هدف نهایی قصه و داستان، ارتقای کیفی انسان و  مدد رساندن به او در ارتباط بامعبود و تذکر بُعد معنوی زندگی می‌باشد و با  استخدام تکنیک‌های جذاب ادبی پرداخت کرد و به مخاطب انتقال داد.

مشاهده در خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)

 

مطالب مرتبط

نظرات

دیدگاه های ارسال شده پس از تایید منتشر خواهند شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *