وی با تشریح علل تاریخی واقعه عاشورا ادامه داد: معاویه تعصبات قومی و عربی را بر جامعه حاکم کرده بود و با آموزش اشعار عرب جاهلی و مقدم کردن عرب بر عجم، موجب آن شده بود که غیر عرب نسبت به عرب هیچ ارزشی در دستگاه بنی امیه و سیاست های او نداشته باشد.
این کارشناس مسائل دینی افزود: با کارهایی که معاویه انجام داده بود مردم بین خلافت و اسلام تفاوتی قائل نبودند و چنان برنامه‌ریزی شده بود که اعتراض به خلیفه و دستگاه خلافت همچون تعرض به اسلام است بنابراین کسی جرات انتقاد به خلافت و یا سرپیچی از دستگاه خلیفه و اقدامات دیگری که بنی‌امیه و معاویه انجام داده بودند را نداشت.
کربلا، حاصل نبود عقلانیت در جامعه اسلامی
وی تاکید کرد: با این اقدامات که در سایه جهل و نبود عقلانیت اتفاق افتاده بود باطن اسلام معیوب شده بود لذا در زمان یزید اباعبدالله الحسین فرمودند«اگر بنا باشد این مسیر ادامه دار باشد باید فاتحه اسلام خوانده شود» و به همین دلیل حضرت قیام کردند.
حیدری با اشاره به مضامین زیارت اربعین امام حسین(ع) تصریح کرد: هدف قیام امام حسین(ع) را افراد مختلف از جهات مختلف به بررسی وآنالیز گذاشته‌اند اما بهترین و اساسی‌ترین هدف قیام امام حسین(ع) در کلام امام صادق(ع) و در زیارت اربعین بیان شده است، حضرت در زیارت اربعین می‌فرمایند:« امام حسین نه تنها خون تن خود را بلکه خون دل خود را فدا کردند تا اینکه بندگان را از جهالت و گمراهی نجات دهند».
احیای عقلانیت هدف اصلی امام حسین(ع)
وی در خصوص تقابل عقل و جهل خاطر نشان کرد: جهل همیشه در مقابل علم نیست بلکه در بیشتر موارد در مقابل عقل است و وقتی می‌فرمایند مبارزه با جهالت یعنی احیا عقلانیت پس هدف اصلی حضرت امام حسین(ع) احیا عقلانیت و مبارزه با جهالت است که امام صادق(ع) در زیارت اربعین به آن اشاره دارد.
استاد حوزه علمیه، محبت اباعبدالله(ع) را محور اتحاد اربعین دانست و بیان داشت: مراسم اربعین و امثال آن، حفظ و استمرار نهضت عقلانی حسینی است به طوری که میلیون‌ها زائر در مراسم اربعین یک صدا و یک دل با محوریت محبت و مودت آل الله و امام حسین(ع) خط بطلانی بر سیاست‌های معاویه‌های و یزیدهای زمانه می‌کشند و در عمل به جهانیان نشان می‌دهند که مثلا عرب بر عجم برتری ندارد و تفاوتی بین آن‌ها نیست و ملت‌های ایران و عراق و یا شیعه و سنی در کنار هم، یک دل و یک صدا اتحاد عظیم اسلامی را رقم می‌زنند.
ظلم ستیزی، دستاورد اربعین و فرهنگ حسینی
وی استکبار ستیزی را ثمره فرهنگ حسینی دانست و یادآور شد: این که بین عرب و عجم و یا شیعه و سنی تفاوتی وجود ندارد بلکه در مسائل اجتماعی، یک دل و یک صدا و به مانند دو دست درهم تنیده در مقابل استکبار جهانی ایستاده‌اند، ثمره احیا عقلانیت است که در سایه قیام اباعبدالله الحسین(ع) رقم خورده است و یک صدا فریاد می‌زنند که در مقابل ظلم ظالمان ترسی به دل راه نمی‌دهیم.
این استاد دانشگاه در پایان با زمینه‌ساز ظهور خواندن حرکت عظیم اربعین متذکر شد: چنانکه می‌بینم با همه تهدیدهایی که از طرف دشمنان نسبت به برگزارکنندگان این مراسم عظیم صورت گرفته است، هرسال گرم‌تر و پرحرارت‌تر از گذشته اتفاق می‌افتد که با استمرار این حرکت‌های عقلانی و معنوی زمینه ظهور حضرت حجت(عج) فراهم می‌شود چرا که براساس روایات در سایه حکومت عدل جهانی حضرت مهدی(عج) عقلانیت به اوج خودش خواهد رسید.
