امام هادي دهمين نور از انوار الهي اهل بيت پيامبر (صلي الله عليه و آله) است كه خداوند آنها را مثل نور خودش خوانده است، كه نوري بعد از نورديگر آمدند تا جهان بشريت را از ظلمات و گمراهي ها نجات دهند و امام هادي(عليه السلام) با نور هدايت خود كه جلوه هايي از آن در زيارت جامعه كه اثر ماندگار و هميشگي حضرت است تا قيام قيامت راهگشاي شيعيان حضرتش مي باشد. چه زيبا خصال اهل بيت(عليهم السلام) را در زيارتي كه حقيقتاً جامع اوصاف و كمالات اهل بيت(عليهم السلام) است بيان فرموده اند؛ در حقيقت زيارت جامعه امام هادي(عليه السلام) يك دوره امام شناسي است، مخصوصاً براي شيعياني كه مي خواهند تخلّق به اخلاق و سيره عملي ائمه طاهرين داشته باشند، ترسيم الگوي كاملي از اين اخلاق و سلوك عملي مي باشد. حضرت امام هادي(عليه السلام) در طول 33سال دوران امامت و رهبري جامعه اسلامي توانستند شاگرداني بزرگ را تحويل جامعه بدهند كه از جمله آنها حضرت عبدالعظيم حسني،آن فقيه و محدث بزرگوار مي باشد.تعداد شاگردان حضرت را 185نفر ذكر كرده اند.
حضرت با نصب وكلاء مورد اعتماد در شهر هاي مختلف ،تشكل ارتباطي وسيعي را با شيعيان ايجاد كردند. در حقيقت امام هادي (عليه السلام) هرچند در شهر سامرا محصور بين عسگر ولشگر خلفاءعباسي بود و ليكن با ايجاد شبكه وكالت در شهر هاي مختلف به نيازهاي اعتقادي و مالي شيعيان پاسخ مي دادند وشبهات اعتقادي موجود در جامعه آن روز را برطرف مي كردند.
درزمان حضرت شهر قم مهمترين مركز تجمع شيعيان ايران بود و روابط محكمي با ائمه مخصوصا امام هادي(عليه السلام) داشتند و احمد بن اسحاق قمي وكيل و نماينده حضرت در قم بود.
عصر حضرت با چندين نفر از خلفاء عباسي همچون معتصم و واثق و متوكل و منتصر و مستعين و معتز همزمان بوده است واين گواه بر اين مطلب است كه براي حكام ظالم بقاء و قراري نيست و ظلم وستم نسبت به اهل بيت رسالت عاقبت خوبي ندارد.
نكته مهم اين است كه ائمه هدي (عليهم السلام) با همه اين فشارها هيچ گاه از مسير كرامت و سجاياي اخلاقي وبرخوردهاي متين و بزرگوارانه خارج نشدند و با صبر و استقامت و زهد و عبادت و تعليم و هدايت، محيت و دوستي خود را در دل مومنين براي هميشه و الي الابد قرار دادند .
اشعاري كه امام در مقابل متوكل عباسي خواندند، سبب شد آن خليفه مغرور تحت تاثير قرار گيرد و اشك از چشمانش جاري شود. در حقيقت امام در اين اشعار سرگذشت حاكمان ظالم را كه عاقبت خوراك حيوانات در زير قبرها مي شوند را متذكر شدند تا بفهمند كه روزي چنان ضعيف و ناتوان مي شوند كه خوراك حيوانات خواهند شد.
حضرت امام علي النقي(عليه السلام) در مبارزه با انحرافات عقيدتي در فرقه هاي باطل و منحرف محكم موضع گيري مي كردند. از جمله مبارزه با غاليان كه چندين نفر ازآنها را مورد لعن قرار دادند و از شيعيان خواستند كه از آنها فاصله بگيرند و آنها را طرد كنند.
در شبهات اعتقادي كه توسط خلفاء براي سرگرم كردن مردم منتشر مي شد، امام هادي(عليه السلام) نقش روشنگري خاصي براي شيعيان داشتند و آنها را از اين مباحث بي فايده دور مي كردند. از جمله در شبهه اعتقادي كه «آيا قرآن قديم است يا حادث»؟ امام (عليه السلام) در جواب به شيعيان فرمودند: شما بگوئيد قرآن كلام خداست و وارد مباحث بي فايده نشويد. كه خود اين موضع گيري براي زمان ما هم قابل استفاده است كه در مسائل و شبهات اعتقادي بي ثمر وارد نشويم، وجهت تحقيقات عقيدتي و ديني را به سمتي ببريم كه راهگشا و مفيد باشد.
پاسخ هاي فقهي و مستدل امام هادي (عليه السلام) همه علماء آن زمان را حتي متوكل عباسي را وا مي داشت كه از نظرات حضرت پيروي كنند. از جمله در قضيه مرد مسيحي كه با زن مسلمان زنا كرده بود و موقع اجراي حد بر او مسلمان شد. كه علماي اهل سنت از جمله يحيي بن اكثم گفت: ايمان قلبش را پاك مي كند و حد ساقط مي شود ولي امام هادي(عليه السلام) فرمودند: اين ايمان به خاطر فرار از مجازات و مرگ بوده است و فايده و ثمر ندارد و استدلال به آيه شريفه «فلمّا رأوا بأسنا قالوا آمنّا بالله و حده و كفرنا بما كنا به مشركين فلم يك ينفعهم ايمانهم لما لما رأوابأسنا» كردند.
اما اين كه از صدر اسلام تا زمان ما گروهي از مسلمانان جاهل قصد خاموش كردن نور الهي را دارند و خيال مي كنند با تخريب حرم هاي اهل بيت(عليهم السلام) يا اتهام شرك به شيعيان مي توانند نور الهي را خاموش كنند، خيال باطل و بيهوده اي است. چون بني اميه نهايت تلاش خود را براي محو اهل بيت انجام دادند ولي عاقبت خودشان متلاشي و محو شدند و امروز نه اسمي از معاويه و نه اسمي از يزيد است، ولي نام علي و حسين (عليهما السلام) تا قيامت با بزرگي و عظمت ياد خواهد شد و همين بس كه بعد از 1400 سال جمعيت ده مليوني عاشقان در يك روز در گرد حرم امام حسين(عليه السلام) مجتمع مي شوند تا ابراز مودّت و علاقه خود را به خاندان رسول اكرم(صلوات الله عليه و آله و سلم) ابراز دارند.
يكي از خيالات باطل وهابيت اين است كه خيال مي كنند شيعه ضريح هاي آهني و طلائي اهل بيت(عليهم السلام) را مورد عبادت قرار مي دهد، در حالي كه در بقيع با اين كه هيچ ضريح وبنائي نيست اما شيعيان در كنار حرم چهار امام از فرزندان رسول خدا حاضر مي شوند و ابراز محبت مي كنند، پس معلوم مي شود ضريح اطراف قبور ائمه مدخليت ندارد. آيا شما تا كنون ديده ايد كه شيعيان طلاهاي طلا فروشان را ببوسند. پس غرض ابراز محبت به شخصيت امام به عنوان فرزند پيامبر خدا مي باشد، همانطوريكه ما جلد قرآن كه طلائي باشد را مي بوسيم اين به جهت خود قرآن است و خود جلد اثري ندارد .
يك بار در مدينه عصاي پيامبر در دست امام حعفر صادق (عليه السلام) بود وابوحنيفه خم شد و عصاي پيامبر را بوسيد. امام صادق عليه السلام فرمودند من فرزند پيامبرم و از گوشت و خون پيامبر مي باشم، تو به عصاي پيامبر(ص) احترام مي كني؟ اما از احترام به پاره تن پيامبر طفره مي روي؟. در حقيقت به وهابيت بايد گفت احترام و اكرام به انبيا و اوصيا و اولياي الهي روش و مرامي است كه شيعه از قرآن فرا گرفته است. آنجائيكه در سوره صافات حضرت حق، خود سلام بر انبياء و سلام بر آل انبيا مي كند و سلام علي آل ابراهيم و اين مسلم است كه رسول خاتم و اهل بيت او از ذريه ابراهيم هستند و آيا جز اين است كه »انّ الله و ملائكته يصلون علي النبي يا ايها الّذين آمنوا صلّوا عليه و سلموا تسليما». كه خود پيامبر در ذيل اين آيه كيفيت صلوات را به همه مسلمانان تعليم دادند كه شيعه و سني آن را نقل كرده اند. كه در اين صلوات علاوه بر صلوات بر رسول، صلوات بر آل رسول(ص) كه همان اهل بيت(عليهم السلام) هستند وجود دارد .خطاب ما به معاندين با شيعه اين است كه حقيقت زيارت ما در حرم هاي اهل بيت همين سلام و صلواتي است كه خدا به آن امر كرده است و شما در كنار حرم هاي اهل بيت جز عبادت خدا و نماز هاي جماعت با شكوه و مجالس قرآن كريم و تعليم احكام دين كه همه عين توحيد است چيزي نمي بينيد.
البته پيدا شدن فريب خورده هائي كه حرم هاي ائمه از جمله حرم امام هادي (عليه السلام) را تخريب كردند چيز تازه اي نيست چون در صدر اسلام هم فريب خورده هائي بودند كه خون اهل بيت (عليهم السلام) را حلال دانستند و علي(عليه السلام) را فرق شكافتند و حسين(عليه السلام) را كه به صريح روايت نبوي كه بخاري هم آورده سيد شباب اهل الجنه است، به شهادت رساندند؛ پس معاندت وهابيت با شيعه ربطي به مسئله توحيد و شرك ندارد، بلكه استمرار معاندت با خاندان رسول الله(ص) است كه بعد از رحلت پيامبر براي رسيدن به چند روز حكومت ظاهري دنيائي پايه گذاري شده و الا امام حسين(ع) كدام شركي را مرتكب شده بود كه مستحق آن همه سختي ها گرديد.
نويسنده: حجت الاسلام والمسلمين عباس جان نثاري، عضو هيات علمي دفتر تبليغات اسلامي اصفهان و استاد درس خارج حوزه علميه ي اصفهان

احاديثي از امام هادي عليه السلام:
من هانت عليه نفسه فلا تأمن شره
از شر كسي كه براي شخصيت خود ارزش قائل نيست در امان باش.
الدنيا سوق ربح فيها قوم وخسر آخرون
دنيا بازاري است كه جمعي در آن سود و گروهي در آن زيان مي برند.
من اتقي الله يتقي من اطاع الله يطاع:
هر كس كه از خدا بترسد از او مي ترسند وكسي كه از خدا اطاعت كند ديگران از او اطاعت مي كنند
اذكر مصرعك بين يدي اهلك و لا طبيب يمنعك و لا حبيب ينفعك
به ياد آر هنگام جان دادن در برابر خانواده خود را كه نه طبيبي مي تواند مرگ را از تو دور بگرداند و نه دوستي مي تواند تو را ياري نمايد
اذكر حسرات التفريط باخذ تقديم الخرم
افسوس كوتاهي هاي گذشته را با تلاش و دور انديشي در آينده جبران كن.

تهيه كننده: حجت الاسلام و المسلمين جان نثاري
استاد خارج فقه و اصول حوزه علميه و عضو هيئت علمي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم شعبه اصفهان