مصرف به عنوان کرداری روزمره و اجتماعی محسوب می‌شود و هر جامعه‌ای قوام هویتی خود را با استفاده از این نوع محصولات ترمیم و باز تولید می‌کند.
بدون شک استفاده از کالاهای فرهنگی برکنش‌ها و تشکیل هویت فردی و اجتماعی افراد تأثیر می‌گذارد و همچنین تأمین این دسته از نیازمندی‌ها، فرهنگ را تولید، بارور و تقویت کرده و سبک زندگی ما را شکل می‌دهد.
در همین راستا احمد خیری از فعالان و محققان حوزه کتاب و کتاب‌خوانی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس به بررسی جایگاه محصولات فرهنگی به‌خصوص کتاب در خانواده‌های ایرانی پرداخت و اظهار داشت: ما برای حیات فرهنگی نیازمند آن هستیم تا از محصولات فرهنگی به شکل صحیح نهایت استفاده را ببریم چرا که کیفیت و سبک زندگی ما با مصرف کالاها و محصولات فرهنگی ارتباط تنگاتنگی دارد و پیامدهای حاصل از مصرف این نوع محصولات در عرصه‌های مختلف نمایان می‌شود.
این فعال فرهنگی ادامه داد: کالای فرهنگی برخلاف دیگر کالاهای معیشتی و اقتصادی، دارای نماد و ارزشی است که آن را متمایز می‌کند چرا که هم ارزش مادی دارد و هم ارزش معنوی، البته ناگفته نماند که در عرضه محصولات فرهنگی فقط جنبه سودآوری در میان نیست، بلکه انگیزه‌های دینی، اجتماعی و فرهنگی هم دخیل هستند.
وی در ادامه با اشاره به اهمیت کتاب و معرفی آن به عنوان شاخص‌ترین محصول فرهنگی تصریح داشت: کتاب، شاخص‌ترین کالای فرهنگی است که به عنوان یک کالای بین نسلی و حلقهٔ اتصال تمام زمان‌ها به شمار می‌آید و همواره در طول تاریخ کمک حال بشر بوده و شیوه و سبک درست زندگی کردن را به او آموخته است.
خیری تأکید کرد: کتاب تمام ویژگی‌ها و شاخص‌های اصلی یک کالای فرهنگی ارزشمند را دارد همچون زیبایی‌شناختی، ارزش معنوی، ارزش اجتماعی، ارزش نمادین و ارزش اصالت اما باید دید این کالای ارزشمند و تأثیرگذار در سبد مصرف فرهنگی خانواده‌ها چه جایگاه و معنایی دارد و چگونه مصرف می‌شود؟
باید نوع نگاهمان را به کتاب تغییر دهیم
رئیس اداره کتابخانه و اطلاع‌رسانی دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با تأکید بر آنکه نباید کتاب را به کالایی لوکس و سرگرم کننده تبدیل کرد، افزود: در درجه نخست باید نگاه و تفکرمان را نسبت به کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی اصلاح کنیم و در ضرورت پرداختن به این مقوله فرهنگی و احساس نیاز به آن بازنگری کنیم، قبل از آنکه کتاب را به لیست خرید خود اضافه کنیم باید نوع نگاهمان را به کتاب تغییر دهیم بدان معنا که کتاب محدود به اوقات فراغت نیست، نگاه به کتاب و کتاب‌خوانی نباید سلیقه‌ای باشد و به عنوان کالایی لوکس و سرگرم کننده تعریف شود.
وی متذکر شد: کتاب یکی از مهم‌ترین کالاها و عناصر فرهنگی است که منجر به تقویت و غنی‌تر شدن سرمایه فرهنگی جامعه می‌شود، گسترش ارزش‌ها و توسعه همه‌جانبه در واقع زمانی اتفاق می‌افتد که کتاب در آن جامعه ارزشمند محسوب شود و فهم درست و تشخیص آگاهانه نسبت به آن داشته باشند.
خیری زیربنای فکری و پیشرفت جامعه بشری را آگاهی، دانش و مطالعه مطرح کرد و گفت: امروزه زیربنای فکری پیشرفت و توسعه هر کشوری به میزان آگاهی، دانش و مطالعه آن جامعه بستگی دارد، از همین رو وضعیت کتاب‌خوانی در هر کشوری را بر اساس دو معیار تیراژ کتاب و سرانه مطالعه می‌سنجند. متاسفانه باوجود زیرساخت‌های اولیه، تولید و عرضهٔ نسبتاً مناسب کتاب در ایران هنوز کتاب در سبد خرید خانوارها به‌صورت ثابت و فرهنگ پایدار قرار نگرفته است.
در مصرف کالا بی‌سواد هستیم
این فعال فرهنگی نقطه آغازین بسترسازی و فراهم کردن انس و علاقه به کتاب را خانواده دانست و یادآور شد: خانواده اگر منزلت، ارزش و نقش کتاب را در رشد و بالندگی فرد و جامعه درست فهم و درک کند سعی می‌کند در تداوم حفظ این فضیلت و ارزش اجتماعی قدم بردارد و هزینه کند، همچنان که به تغذیه جسم فرزندان اهمیت می‌دهد و به‌صورت عادت و رفتار در جهت تأمین این نیازمندی تلاش می‌کند، نگران فکر و اندیشه فرزندان نیز خواهد شد، استفاده بی‌حد و حصر از کالاهای غیراساسی و جایگاه جهانی و سرانه بالای مصرف بی‌رویه برخی از کالاها نشان می‌دهد که ما سواد کافی برای مصرف کالا نداریم و نسبت به‌ضرورت و اهمیت محصولات فرهنگی بخصوص کتاب غافل و نسبت به آن بی‌مهریم.
وی در ادامه اضافه کرد: کتاب در بین کالاهای فرهنگی جدید مثل ماهواره و اینترنت و مواجهه با تکنولوژی نباید رخت بر بندد و فراموش شود، اگر به جایگاه و فهم این کالای فرهنگی در سبد معیشتی بی‌اعتنا باشیم و اهمیت ندهیم مشکل آن گریبان‌گیر جامعه خواهد بود و باید درآینده هزینه‌های بیشتری بپردازیم.
خیری در پایان صحبت‌های خود اذعان داشت: بنا به آنچه گفته شد همه ما با انگیزه سازی و ایجاد حس ضرورت باید کتاب را عنوان کالایی اساسی برای تغذیه روح و روان و شکوفایی اندیشه‌ها مطرح کنیم و آن را به‌عنوان عنصر تأثیرگذار در بینش و ارتقای فکری فرد و جامعه به‌صورت گسترش یافته معرفی و تبلیغ کرد به‌گونه‌ای که تهیه و تأمین کتاب برای همه اقشار جامعه مانند سایر کالاهای ضروری زندگی یک ضرورت غیرقابل انکار محسوب و در نهایت به یک رفتار تبدیل شود و آثارش در جامعه و در تمام عرصه‌ها نمایان شود، اگر این کالا با زندگی روزمره مردم عجین شود و به‌صورت رفتاری فزاینده عمومی‌تر شود، تأثیر خود را در تمام عرصه‌های زندگی خواهد گذاشت.
«وقت ندارم» توجیه انسان مدرن برای مشغله‌های بی‌هدف
عصر فن‌آوری و اطلاعات، انسان را مطالعه و عمق‌بخشی به معارف خود دور کرده و در مقابل، حجم بسیار زیادی از اطلاعات را پیش کش بشر می‌کند، اطلاعاتی که نه‌تنها بخش اعظمی از آن هیچ‌گاه به کار انسان نمی‌آید و اساساً فایده‌ای ندارد، بلکه منبع و منشأ آن‌هم مشخص نیست چراکه انسان مدرن اصلاً به دنبال سند و استدلال برای مطالب نمی‌گردد و مقلدی چشم و گوش بسته برای فن‌آوری شده است.
انسان عصر امروز شعار «وقت ندارم» سر می‌دهد و مشغول مشغله‌های خود شده اما ساعت‌ها در اینترنت بی هدف چرخ می زند ، حضور بی هدفی که بخش بسیار زیادی از آن خودنمایی و تفاخر ناشی از عدم عزت‌نفس است، ولی زمان و پول برای خرید و مطالعه یک کتاب را ندارد!
