وی افزود: برای هر زمینه کاری، اعم از فعالیت تجاری یا مذهبی و فرهنگی، باید به سراغ این اعداد و ارقام رفت، مثلا برای یک منبر ساده نیم ساعته بهتر است بدانیم چقدر مخاطب داریم و سطح سواد، شغل، تحصیلات و وضعیت فرهنگی آنها چیست. در واقع این اطلاعات اولیه به ما کمک میکند تا سخنرانی بهتر و مناسبتری را برای آن جلسه تدارک ببینیم.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان ادامه داد: قبل از ترسیم نقشه راه و تعریف چشمانداز آینده، در هر زمینه کاری که وارد شدهایم، باید آمارهای مرتبط با آن را به دست آوریم. امروزه هم به دست آوردن آمار خیلی پیچیده نیست و کافی است به سراغ سامانههای آماری کشور برویم. البته شاید آمار خام به تنهایی کفایت نکند، در اینجا وارد لایه دوم به نام نسبتهای آماری میشویم؛ مثلا آمار طلاق در اصفهان و تهران با هم متفاوت است، همین قضیه در مورد آمار طلاق در محیطهای روستایی و شهری یا محیطهای مرفهنشین و فقیرنشین نیز صدق میکند. وقتی نسبتها را کنار هم بگذاریم، برای مثال میبینیم که سرانه نویسنده در اصفهان سهونیم برابر شهرکرد است.
حجتالاسلام قطبی با بیان اینکه نسبتهای آماری اطلاعات جدیدی به ما داده و نکات ظریفی را بیان میکند، گفت: وقتی از نسبتها عبور کنیم، به تناسبها میرسیم. تا نسبتها را به دست نیاوریم، تناسبها را نیز نمیتوان به دست آورد. تناسبها، نسبتها را به یکسری حلقههای پیوندی تبدیل میکند که اصطلاحا به آنها، همبستگی یا وابستگی یا پیوستگی گفته میشود؛ مثلا اگر آمار کسانی را که در اصفهان سوار مترو میشوند، در کنار آمار همین افراد در تهران قرار دهیم، نسبتی به دست میآید. وقتی این آمار را با آمار استفاده از وسایل نقلیه شخصی یا پیادهروی مقایسه کنیم، افزایش و کاهش تناسبها مشخص میشود، مثلا اینکه چقدر میان افزایش قیمت بنزین و استفاده از بیآرتی، نسبت و تناسب برقرار شده است.
وی تصریح کرد: هر کسی میخواهد وارد یک حوزه فعالیتی بشود، مثلا محصولی را برای دانشآموزان تولید کند، اگر آمارها را به دست نیاورد که چند نفر بلوک اولیه مخاطبان او را تشکیل میدهند و سپس نسبتها و تناسبها را استخراج نکند، نمیتواند کار موفقی انجام دهد و در صورتی که با آمار شهودی پیش برود، نمیتواند ضریب تاثیر محصول خود را به دست آورد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با بیان اینکه بعد از به دست آوردن تناسبها، وارد میلها میشویم، اضافه کرد: میلها، جهتگیری افراد است که به یک بخش یا موضوع یا سبک یا قاعدهای تمایل پیدا میکنند. این جهتگیری بر اساس ذائقهها، سلیقهها، عادتوارههای اجتماعی و گاهی بر اساس اضطرار است. مثلا مردم در زمان گرانی بنزین به سرویسهای حملونقل عمومی میل پیدا میکنند، ولی این تمایل صرفا بر اساس ذائقه و سلیقه نیست، بلکه بر اساس نوعی فشار محیطی و اجبار شرایط است. ما باید این را کشف کنیم که آیا ذائقه مردم این است که وسیله حملونقل عمومی را سوار میشوند، یا از روی اضطرار است، یا اینکه به عرف و عادتواره تبدیل شده؛ اگر بر اثر اضطرار باشد، آنها در اولین فرصتی که بتوانند اضطرار را کنار بگذارند، به حالت قبلی برمیگردند، ولی اگر نوعی ذائقه و سلیقه یا عرف و عادتواره باشد، به راحتی قابل برگشت نیست و دوام دارد.
وی بیان کرد: جامعهشناسان از میلها، قواعد اجتماعی و هنجارها و سبکهای اجتماعی را استخراج میکنند. از قواعد نیز نظامها و از نظامها، نظریههای اجتماعی را به دست میآورند. بنابراین ما باید آمارهای ناظر بر فعالیت خود را بدانیم و آنها را وارد مدلهای تحلیلی کنیم، سپس نسبتها و تناسبها و میلها و هنجارهای آن آمار را به دست آوریم تا بتوانیم بر اساس آن میلها، سلیقهها، هنجارها، عرفها و عادتوارهها، برای مخاطب خود برنامهریزی کنیم.
حجتالاسلام قطبی ادامه داد: بر فرض اگر بخواهیم برای سامان دادن به وضعیت حجاب وارد عرصه مُد شویم، باید از آمارهای مربوطه اطلاع داشته باشیم، اینکه چند متر پارچه در ایران تولید میشود، چند نفر طراح مد و لباس در کشور وجود دارد، طرح چند نفر از آنها وارد بازار شده و چقدر از خارج وارد میشود. این آمارها را باید یکی یکی کنار هم گذاشت تا به نسبتها و تناسبها و میلها و ذائقهها رسید و آنها را پیدا کرد. اگر اینها را پیدا کردیم، متوجه میشویم که وقتی مردم از یک تیپ به تیپ دیگر مهاجرت میکنند، بر چه اساس این اتفاق میافتد. اگر این را کشف نکنیم، نمیتوانیم بسته پیشنهادی خود را ارائه دهیم.
وی افزود: حدود ۶۵۰ طراح مد و لباس در کشور وجود دارد که نام آنها در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت رسمی شده است، به اضافه چند هزار طراح لباس که در کارگاههای کوچک شهری به صورت محلی کار میکنند، ولی طراحیهای چند نفر از آنها فراگیر شده و بخشی از جامعه به آنها اقبال میکند. این آمارها آنقدر تفاوت دارد که مطالعه آنها به ما کمک میکند تا مسیر صحیح را طی کنیم. شاید به این نتیجه برسیم که در زمینه تعداد طراحان و نوع طراحیها مشکلی وجود ندارد و مشکل، به لینک طراحیها و بازار برمیگردد. بنابراین باید حجم سرمایه خود را براساس بازار و نه طراحیها مشخص کنیم.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان اظهار کرد: ما به آمارها در زمینههای مختلف دسترسی داریم، ولی متاسفانه همت نمیکنیم تا آنها را مورد مطالعه قرار دهیم. امروز امکانات مطالعه و کسب اطلاعات واقعا فراهم است و اگر این کار را انجام ندهیم، فردای قیامت از ما بازخواست میشود.