وی افزود: از دیگر سوی، با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، الگوی جدیدی از تمشیت امور جامعه و حکومت در تمام عرصه ها از جمله حوزه سیاست خارجی بر پایه حاکمیت اصول دینی و بالتبع فقه پدیدار گشت که ویژگی آن ثبات و ایستایی بیشتر نسبت به حوزه پویای روابط بین‌الملل می‌باشد. آن‌چه در این میان باید تبیین شود، آن است که سیستم سیاسی کشور چگونه می تواند میان فقه و روابط بین‌الملل نوعی مفاهمه، تطبیق یا تعدیل را به منظور ابتکار عمل یا پاسخگویی به تحولات بیرونی ایجاد کند.

مدیر گروه فرهنگی تبلیغی فتوح اندیشه دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تصریح کرد: گرچه روابط بين المللي، قدمتی چند سده دارد اما علم روابط بين الملل، امري واقعي و جدید است و اينک، در قواره يک دانش و رشته علمي خاص به نام روابط بين الملل، تجلي يافته و به جهت همين تازگي، زوايا و ابعاد آن به ويژه در عرصه فقه، آشکار نشده، عرصه اي که مورد واکاوي هاي علمي قرار نگرفته و در نتيجه با اين پرسش مواجه هستيم که آيا مي توان از فقه روابط بين الملل سخن گفت؟ متخصصان این رشته با توجه به ظرفيت هاي فقه معتقدند که امکان پرداختن فقه به روابط بين الملل وجود دارد.

وی با بیان این که ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﮏ دانش، ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﻣﺤﺼﻠﻲ میﻳﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺯﻣﺎﻥ در ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ دو‌ﺳﻮﻳﻪ ﺑﺎ ﻓﻘﻪ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ، گفت: ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ از یک سو، دانشی ﻓﻘﻬﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﺪﺍ کردن ﺁﻥ ﺍﺯ ﻓﻘﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻦ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻌﺮﻓﺘـﻲ ﻭ ﺭﻭﺷـﻲ ﺁﻥ می‌شود ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ دیگر، جدا شدن آن از دیگر فقه‌های مضاف، ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﺭﻭﺍﺑـﻂ ﺑـﻴﻦالملل، ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﮏ ﺍﻣﺮ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺍﺳﺖ.

کریمی ادامه داد: ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ‌ﺍﻟﻤﻠﻞ دانشی ﻓﻘﻬﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑـﺎ ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻓﻘﻬﻲ ﻭ ﺑﺎ ﺑﻪﮐﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺭﻭﺷﻲ ﺁﻥ (ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ) ﺑﻪ ﺗﺒﻴـﻴﻦ ﺍﺣﮑـﺎﻡ ﺷـﺮﻋﻲ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ پرداخته، ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺕ ﺣﺎﮐﻢ ﺑـﺮ روابط ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠـﻞ دولت ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺍ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ می‌ﮐﻨﺪ.

وی با اشاره به این که ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ، در ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﮏ ﻋﻠﻢ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻏﺎﻳﺖ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺧﺎﺻﻲ برخوردار ﺑﺎﺷﺪ، اذعان داشت: ﻏﺎﻳﺘﻲﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﺎیه ﺁﻥ، ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﻲ ﺑﺮﺩ، ﻏﺎﻳﺖ ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺭﺍ ﻣﻲتوان «ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ» ﻋﺮصه ﺭﻭﺍﺑـﻂ ﺑـﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠـﻞ دانست؛ ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻧـﻪ در ﺻـﺪﺩ ﺗﺒﻴـﻴﻦ ﻗﻮﺍﻋـﺪ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ‌ﻫﺎﻱ ﻋﺮصه ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻭ ﻧﻪ ﮐﺸﻒ ﻗﺎﻧﻮن‌ﻣﻨﺪﻱ‌ﻫﺎﻱ ﺣﺎﮐﻢ ﺑـﺮﺁﻥ ﻭ ﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻼﺵ ﻣﻲ‌ﮐﻨﺪ، ﺑﺎ ﺗﮑﻴﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﺵ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣـﺘﻦ محور ﺧﻮﺩ، ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﻫﻨﺠﺎﺭﻱ ﻻﺯﻡ ﺍﻻﺟﺮﺍ در ﻋﺮصه ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺭﺍ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻳﻤﺎﻧﻲ ﻧﺰﺩﻳﮏ ﺳﺎﺯﺩ.

مدیر گروه فرهنگی تبلیغی فتوح اندیشه دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان گفت : ﺑﺮﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ، ﭘﺮﺳﺶ ﺍﺯ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻭ ﺳﺮﺷﺖِ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺁﻳـﺎ ﻓﻘﻪِ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦالملل دانشِ حکم ﺍﺳﺖ ﻳﺎ دانشِ ﻧﻈﺮﻳﻪ؟ ﺁﻳﺎ ﺍﺯ ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ، ﺑﺎ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻮﻥ ﺩﻳﻨﻲ، ﺍﺣﮑﺎﻡ ﺷﺮﻋﻲ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻋﺮصه ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺭﺍ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ طریق ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ بپردازد؟ ﻳﺎ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ، ﺍﻓﺰﻭﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ، ﺑﻪ ﺍﺭﺍئه ﻧﻈﺮﻳﻪ‌های ﻓﻘﻬﻲ درباره ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦالملل پرداخته، ﺍﺯ این طریق نیز مؤمنانه ساختن عرصه بین‌ﺍﻟﻤﻠـﻞ ﺭﺍ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻧﻤﺎﻳﺪ؟ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ‌ﻫﺎ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻓﻘﻪ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ.

وی تصریح کرد: ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻡ‌ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ، ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻠﻢِ ﺷﻴﻮﻩﻫﺎ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻡﻫﺎ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕـﺮ، ﺟـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺣﻜﻢ ﻳﺎ ﺣﻖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮﺭ ﺑﺎﺷﺪ، ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻓﻘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ آن‌جا ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﻳﺎ ﺣﻖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮﺭ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻘﻪ ﻧﻴﺴﺖ.

کریمی ادامه داد: ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ این ﭘـﻴﺶ ﻓـﺮﺽ ﺍﺳﺎﺳـﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ﺣﻜﻢ ﻳﺎ ﺣﻖ ﻣﻲﭘﺮﺩﺍﺯﺩ ﺍﻣﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﺎمعه ﺍﺳـﻼﻣﻲ، ﺑـﺮﺍﺳﺎﺱ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ، ﻫﻢ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﺳﺖ ﻭ ﻫﻢ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺷﻴﻮﻩﻫـﺎ ﻭ ﺳـﺎﺯﻭﻛﺎﺭﻫﺎ. بر‌این اساس ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦالملل به عنوﺍﻥ دانشی ﻓﻘﻬﻲ ﺑﻪ ﮐﺸﻒ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﺷـﺮﻋﻲ ﻧـﺎﻇﺮ به روابط بینﺍﻟﻤﻠﻞ می‌پردازد. ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ‌ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺑﺎ ﮐﺸﻒ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﻣﺬﮐﻮﺭ، ﺣﺪﺍﮐﺜﺮ ﺍﻫﺪﺍﻑِ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻪ در ﻋﺮصه ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ‌ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲ‌ﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ‌ﻫﺎﻱ ﺩﻳﻨﻲ ﺍﻳـﻦ ﻋﺮﺻـﻪ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲﺩﻫﺪ. ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ، هم‌چنان ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ قابل طرح ﺍﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺁﻳﺎ ﺍﺯ ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ‌ﺍﻟﻤﻠﻞ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻧﻈﺮﻳﻪ پردازی در ﻋﺮصه ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ‌ﺍﻟﻤﻠﻞ داشت؟  ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻓﻘﻪ ﺍﺳﺖ.

وی گفت: اگر ﻓﻘﻪ ﺭﺍ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای ﺑـﺎ ﻣﻮﺿـﻮﻉ ﻭ ﻣﺤﻤـﻮﻝِ ﻣـﺸﺨﺺ ﺑـﺪﺍﻧﻴﻢ، ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻗـضایایی است که موضوعش ﻓﻌﻞِ ﻣﻜﻠـﻒ ﻭ ﻣﺤﻤـﻮﻟﺶ ﺍﺣﻜـﺎﻡ ﺷـﺮﻋﻲ ﺍﺳﺖ بر این اساس فقه به عنوان علم می‌ﺗﻮﺍﻧـﺪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﮔﺰﺍﺭﻩ‌ها ﻭ ﻗﻀﺎﻳﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻤﻮﻝ ﺁن‌ها اﺣﻜـﺎﻡ ﺷـﺮﻋﻲ ﺭﺍ ﺑـﺮ ﻣﻮﺿـﻮﻉِ ﻓﻌـﻞ ﻣﻜﻠﻔﺎﻥ ﺑﺎﺭ میکنند ﻭ در ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻳﻦ برداشت ﺍﺯ ﻓﻘﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻧﻲ ﺍﺳﺖ، ﻛﻪ ﻓﻘﻪ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑـﻪ ﻋﻠﻢ، دانشِ در‌ﺑﺮ‌ﮔﻴﺮﻧﺪه ﮔﺰﺍﺭﻩﻫﺎ ﻭ ﻗﻀﺎﻳﺎﺳﺖ.

مدیر گروه فرهنگی تبلیغی فتوح اندیشه دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان افزود: در ﺍﻳﻦ برداشت ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻓﻘﻪ دانش ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍست، ولی ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﻭ ﮔﺰﺍرﻩﻫﺎﻱ ﻓﻘﻬﻲ ﻣﻲﺗـﻮﺍﻥ ﺍﺯ «ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻱ ﻓﻘﻬﻲ» ﻧﻴﺰ ﺳﺨﻦ گفت. ﻧﻈﺮﻳﻪهای فقهی در ﻭاقع ﺣﺎﺻﻞ تالیف ﻗـﻀﺎﻳﺎ ﻭ گزاره‌ها استﻛﻪ در ﻓﻘﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ گردیده‌اند. در ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ، در ﻣﺮحله ﻧﺨﺴﺖ، ما با ﮔﺰﺍﺭﻩ ﻭ ﻗﻀﺎﻳﺎﻱ ﻓﻘﻬﻲ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ اما در مرحله دوم ﺑﺎ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ دادن ﺍﻳﻦ گزﺍﺭﻩﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ «ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ» پرداخت. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ، ﺍﮔﺮﭼﻪ ﻓﻘﻪ، دانش ﺍﺣﻜـﺎﻡ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲشود ولی در ﻧﻬﺎﻳﺖ، ﺑﻪ دانش ﻧﻈﺮﻳﻪهای ﻓﻘﻬﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺤﻮﻝ ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

وی ادامه داد: ﺑﺮ‌ﺍﻳﻦ ﭘﺎﻳﻪ، ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﻧﻴﺰ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻧﻈﺮﻳﻪ پردازی ﻓﻘﻴﻬﺎنه داشت. به دیگر ﺳﺨﻦ، ﺍﺯ ﻓﻘﻴﻪ در ﺍﻳﻦ ﻋﺮﺻـﻪ ﺍﻧﺘﻈـﺎﺭ ﻣﻲرود ﮐﻪ ﺑـﺎ ﺭﻭﺵ اجتهادی ﺑـﻪ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﺷﺮﻋﻲ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺕ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ بپردازد. ﺳﭙﺲ ﺑـﺎ ﺗﺄﻣـﻞ در ﺍﻳﻦ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺁن‌هاست ﮐﻪ ﮔﺰﺍﺭﻩﻫﺎﻱ ﻓﻘﻬﻲ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﺷﺪﻧﻲ می‌گردد. ﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﻩﻫﺎ، در ﻭﺍﻗﻊ، ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﻣﺤﻤﻮﻝ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﺷﺮﻋﻲ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳﺪ ولی در ﻣﺮحله ﻧﻬﺎﻳﻲ، ﺑﺎ ﮐﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﮔﺰﺍﺭﻩﻫﺎ، ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎﻱ ﻓﻘﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻞ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد.

کریمی در پایان گفت: دفتر تبليغات اسلامی اصفهان با همکاری گروه فرهنگی تبليغي فتوح انديشه، همايش «فقه روابط بین‌الملل» را كه ششمین جلسه از سلسله همايش‌هاي فقه‌هاي مضاف است را با حضور حجت الاسلام و المسلمین احمد رهدار، روز پنج شنبه 2 اسفند ماه 1397 از ساعت 8 صبح در مدرسه علمیه حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) برگزار می‌نماید تا زمینه‌ای برای انگیزش طلاب در عرصه پژوهش و آموزش فقه روابط بین‌الملل را ایجاد نماید.