کارشناس مذهبی ادامه داد: اهلبیت(ع) با توجه به آنکه از عصمت برخوردار هستند و حجت خداوند هستند، هر اقدام و عملی که انجام دهند، عین ثواب و درستی است بهطوری که پیامبر اکرم (ص) فرمودهاند «الحسن و الحسین امامان قاما او قعدا» درواقع چه این دو امام صلح کرده باشند و چه جهاد، عملشان عین ثواب و درستی است و هر کدام در جای دیگر بودند همان عملی را انجام می داند که دیگری انجام داده است.
وی تصریح کرد: امام مجتبی (ع) در پاسخ به گروهی که ایشان را نسبت به صلح ملامت میکردند، فرمودند «وای به حال شما، چه میدانید من چه انجام دادهام، این کاری که من انجام دادهام ارزشش ازآنچه که خورشید بر او میتابد باارزشتر است، آیا نمیدانید من امام شما هستم، امامی که اطاعت از او واجب است».
حیدری با تاکید بر تأثیر زمان و مکان در تحلیل مباحث تاریخی افزود: نکتهای که باید در تحلیل مباحث تاریخی و به خصوص عملکرد معصومین (ص) در نظر گرفته شود، تأثیر زمان و مکان است که فاکتور مهمی در سنت معصومین (ع) است بهطوریکه با نگرش به آیات قرآن و سیره رسولالله(ص) متوجه میشویم نه جهاد یک اصل ثابت است و نه صلح و به همین دلیل است که پیامبر عظیم الشان(ص) هم جهاد داشته و هم در مواقعی صلح انجام دادهاند.
حفظ و نگهداری دین از دلایل صلح وجهاد است
کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی خاطرنشان کرد: صلح و جهاد در یک راستا اتفاق میافتد و آن حفظ کیان دین است، که دغدغه اصلی امام (ع) حفظ و نگهداری دین، احیا قرآن و سنت پیامبر عظیم الشان اسلام بوده است بهطوریکه وقتی حضرت میخواهند یکی دیگر از علتهای صلح خود را مطرح کنند، میفرمایند «میخواهم دین جدم را حفظ کنم».
وی در ادامه متذکر شد: بحث حفظ شیعیان یکی دیگر از مواردی است که در صلح امام حسن مجتبی (ع) که بهصورت قهرمانانه انجام شد، اتفاق افتاد اما نکتهای که نباید فراش شود، عدمحمایت مردم از امام بزرگوار است چراکه اگر امام جامعه موردحمایت مردم قرار نگیرند، آن امام مجبور میشود انعطاف به خرج دهد.
حیدری در ادامه بیان کرد: باید توجه کرد که گاهی حمایت نکردن از ولی، 25 سال امام را خانهنشین و مجبور به صلح میکند، بهطوریکه حضرت امام مجتبی (ع) فرمودند «به خدا قسم مجبور به صلح شدم و یار پیدا نکردم که اگر یار پیدا میکردم قطعاً وارد مبارزه و جهاد میشدم که به نتایج بهتر و بیشتری برسم».
تفاوت شخصیتی معاویه و یزید دلیل صلح و جهاد امام حسن(ع) و امام حسین(ع)
وی تفاوت شخصیتی معاویه و یزید را یکی دیگر از دلایل صلح امام حسن (ع) خواند و ابراز کرد: از دیگر دلایلی که امام حسن مجتبی (ع) مجبور به صلح شدند و امام حسین (ع) دست به شمشیر برده، قیام کردند، تفاوت شخصیتی بود که در معاویه و یزید بوده، بههرحال صلح امام حسن (ع) با نظر گرفتن شرایط، ویژگیها، زمان و مکان یک نرمش قهرمانانه، پیروزمندانه و عزتآفرین بود چراکه در سایه صلح، اسلام از آسیبهای رومیان و دشمنان داخلی و منافقان حفظ شد.
استاد حوزه و دانشگاه، ضعف در مبانی توحیدی را یکی از دلایل اصلی اصرار برخی سیاستمداران بر صلح و مذاکره دانست و تاکید کرد: اینطور نبود که حضرت، صلح را از ترس مرگ و یا به وابسته روحیه سازشکاری انجام داده باشد؛ ضعف در مبانی توحیدی سبب میشود تا برخی از افراد، ضعف در نگاه توحیدی خود را مستند بر صلح امام مجتبی (ع) میکنند که این تعبیر و کار پسندیدهای نیست چراکه امام مجتبی (ع) با صلح خود به نتایج مهمی رسیدند.
حیدری در ادامه گفت: اگر کسی انعطافی در یک مقطع بهصورت تاکتیکی انجام دهد و نتایج مهمی را رقم بزند، آن حرکت قهرمانانه است همانطور که مقام معظم رهبری این حرکت را تشبیه کردند به تاکتیکهایی که کشتیگیر در وسط تشک انجام میدهد تا اینکه نهایتا حریف خود را مغلوب کند و به نتیجه دلخواه برسد.
نقش گاو شیرده ناشی از پذیرش قدرت پوشالی کدخدا
وی ادامه داد: گاهی برخی از افراد، دیپلماتها و سیاسیون به دلیل آنکه قدرت پوشالی را لباس کدخدا بودن میپوشانند به اسم صلح و نرمش قهرمانانه، نقش گاو شیرده را برای برخی از این کدخداها و قدرتهای پوشالی بازی میکنند که گاه دانسته نگاه نادانسته به چنین دامی میافتند.
کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی با تاکید بر آنکه تحلیل تاریخ و بهخصوص صلح امام حسن (ع) باید یک تحلیل همهجانبه و بهدوراز نگاه سطحی باشد، متذکر شد: تحلیل ما از صلح امام حسن مجتبی(ع) باید یک تحلیل همهجانبه نگر و جامع به اطراف باشد، نه بر اساس یک نگاه سطحی برآمده از ضعف و ترس و با همین نگاه همهجانبه و آگاهانه است که میتوان اسم این صلح را نرمش، آنهم نرمش قهرمانانه گذاشت که در نهایت انسان را به پیروزی و عزت میرساند.
حیدری در پایان به تعریف نرمش قهرمانانه پرداخت و گفت: نرمش قهرمانانه یک دیپلماسی موفق و اسلامی با محوریت اقتدار و بر اساس عزت، حکمت و مصلحت است.