در پاسخگویی مخاطب را دین زده نکنیم
وی در ادامه افزود: روحانیان و مبلغان برای پاسخگویی به پرسش‌های دینی باید به سه نکته توجه داشته باشند،نخست اینکه هدف از پاسخگویی چیست؟ دوم راهبرد پاسخگویی چیست؟ در حقیقت باید برای پاسخگویی راهبرد داشته باشیم، و در آخر روش ما در پاسخگویی چیست؟ یعنی باید برای پاسخگویی تکنیک داشته باشیم.
حجت الاسلام هاشمی با بیان اینکه در پاسخگویی نباید مخاطب را دین زده کنیم، اظهار کرد: بسیاری از پرسش‌های موجود در هدف پاسخگویی ما وجود ندارد، و پاسخگویان نباید فرصتشان را برای این نوع پرسش‌ها صرف کنند تا در نهایت برای پرسش‌هایی که مطابق هدف است فرصت نداشته باشند. همچنین در پاسخگویی نباید مخاطب را دین زده کنیم؛ گاهی ممکن است پاسخی صحیح باشد ولی بدون در نظر گرفتن راهبرد و روش، مخاطب دین زده شود.
وی با اعتقاد بر اینکه دسته‌بندی و گونه شناسی پرسش‌ها می‌تواند به بهبود و ارتقای فرآیند پاسخگویی کمک کند، خاطرنشان کرد: پرسش‌های دینی بر چهار دسته تقویمی و مناسبتی، چالش‌ها و نیازهای فردی، برگرفته از موج فکری جامعه یا رسانه و پرسش‌های خاص، تقسیم می‌شوند.
رییس گروه ارزیابی و پشتیبانی علمی مرکز ملّی پاسخگویی، تصریح کرد: پرسش‌های اطلاعات مناسبت‌ها نظیر محرم، رمضان، تاریخ اسلام و مراسم‌های شکل‌گرفته مذهبی،عرفی و پرسش‌های مرتبط با مکان‌های زیارتی و مذهبی را ازجمله پرسش‌های تقویمی و مناسبتی هستند که پاسخ دهندگان به سؤالات دینی با آن مواجه می‌شوند.
حجت الاسلام هاشمی در ادامه عنوان کرد: پرسش‌های گره‌ها و بن‌بست‌های فکری از قبیل ناسازگاری‌های متون دینی، تعارض گفتار و رفتار شخصیت‌ها، تعارض نظرات مبلغان، احساس باورناپذیری آموزه‌های دینی، احساس ناسازگاری بین آموزه‌ها و نیازهای زندگی امروزی، تعارض بین خواسته‌ها و تمایلات درونی با آموزه‌های دینی، ندانستن تکالیف دین و بیشتر مسائل فقهی، پرسش‌ها و یا درخواست راهکارهای اخلاقی، علمی، عملی، سلوک معنوی، طرح مشکلات شخصی و خانوادگی مانند تربیت فرزند، نبود خواستگار، رونق نداشتن کسب‌وکار، مشکل علمی و عملی با آموزه‌های ماورایی دین مانند سحر و طلسم و رؤیا و پرسش به‌قصد دانش‌افزایی دینی ازجمله چالش‌ها و نیازهای فردی افراد در جامعه است.
وی با اشاره به مطرح شدن پرسش‌هایی با موضوع شبهات رسانه‌ای، از پاسخگویان به سؤالات دینی، تصریح کرد: این پرسش‌ها برگرفته از حوادث تأثیرگذار سیاسی، اجتماعی، منطقه‌ای و جهانی است که تحت تأثیر کمبودهای اقتصادی و یا کاستی‌های مدیریتی، فرهنگ و قومیت و نژاد و زبان، رقابت‌ها و جدل‌های مذهبی و دینی است.
پرسش‌های برگرفته از موج اندیشه‌های جهانی
حجت الاسلام هاشمی در ادامه خاطرنشان کرد: پرسش‌های برگرفته از موج اندیشه‌های جهانی مانند اومانیست، فمینیست، عقل‌گرایی افراطی، و پرسش‌های برگرفته از جریان‌ها و موج‌های فکری با بردهای کوتاه از جمله پرسش‌های برگرفته از موج فکری جامعه یا رسانه محسوب می‌شوند.
رییس گروه ارزیابی و پشتیبانی علمی مرکز ملی پاسخگویی، با اشاره به دیگر انواع پرسش‌هایی که توسط افراد از مراکز پاسخگویی به سؤالات دینی مطرح می‌شود، اظهار کرد: پرسش‌های دارای ابهام، سؤالات مسابقات و سرگرمی، پرسش همراه با اغراض نهفته نظیر تأییدیه گرفتن از پاسخگو، پرسش از مطالبی که احاطه علمی بر آن نداشته و توان فهم آن را ندارد، پیش قضاوت راجع به پاسخ، داشتن قصد آزار و یا آزمایش پاسخگو توسط پرسشگر، پرسش همراه با پنهان کردن خواسته اصلی خود به جهت خجالت یا پنهان‌کاری منفعت طلبانه، پرسش‌های خاص در زمینه مباحث و مسائل دینی محسوب می‌شوند.
