1. پایداری خانواده
طبق پژوهشها، 10 سال اول ازدواج نقطۀ امن ازدواج است؛ بهاینمعنا که با گذشت 10 سال، ازدواج به ثبات و پایداری خواهد رسید (گاتمن و لوینسون، 2000)؛ ازاینرو، پایداری ازدواج عبارت است از استمرار و تداوم ازدواج طی دستِکم گذشت 10 سال از زندگی مشترک (گاتمن و لوینسون، 2000).
2. کارآمدی خانواده
کارآمدی خانواده عبارت است از رضامندی از زندگی زناشویی و روابط آن در حیطههای مختلف ارتباط با همدیگر، ارتباط با خانواده، ارتباط با دوستان، حل تعارض، مدیریت مالی، اوقات فراغت، فرزندان و فرزندپروری، جهتگیریهای مذهبی و مساواتطلبی (ثنایی، 139۵).
3. تعالیم اسلامی
ازدواجها در فرهنگهای مختلفْ ساختار، آیینها، مراسم و انتظارات متفاوتی دارند که طی زمان نیز تغییر خواهد کرد. در غرب، انتظار افراد از ازدواج، برای عشق، شادکامی و کامروایی شخصی است (چیونگ، 200۵؛ دونگ لی، 2008)؛ درحالیکه عوامل ازدواج پایدار و کارآمد در ایران بهلحاظ فرهنگی و مذهبی میتواند با بافت فرهنگی ازدواج در غرب متفاوت باشد؛ زیرا تعالیم اسلامی که شامل آموزهها، ارزشها و تکالیف است، بر پایداری ازدواج تأکید دارد و برای تحقق آن، توصیهها و دستورالعملهایی را ارائه میکند (سالاریفر، 139۵: 1391؛ محمودزاده، یوسفی و گلپرور، 139۴؛ بستان، 1392).
فرهنگ ایرانی، فرهنگ خانوادهمحور است؛ یعنی نظام خانواده در ایران بهعنوان یکی از مهمترین نظامهای اجتماعی، پویاییهای مختلفی دارد که میتواند مفهوم ازدواج، عوامل و فرایندهای تحقق پایداری و کارآمدی آن را تحتتأثیر قرار دهد (آزادارمکی، زند، خزاعی، 1382)؛ ازاینرو، نمیتوان نتایج مطالعات غربی را به مطالعات ازدواج پایدار و کارآمد در ایران تعمیم داد.
۴. بسته
مجموعهای از مطالعات نظری و برنامههای آموزشی، مشاورهای، تبلیغی و فرهنگی متناسب با گروههای هدف و مرجع است که درجهت پایداری و کارآمدی خانواده قابلاستفاده است. بستههای کلانبرنامه شامل موارد زیر میشود:
1- بستۀ آموزشی: مجموعهای از مطالعات نظری و برنامههای آموزشی با اهداف آموزشی درقالب کارگاهها یا نشستها است که میتوان از آن برای مشاوران، مدرسان و مددکاران اجتماعی درجهت پایداری و کارآمدی خانواده بهره برد.
2- بستۀ مشاورهای: مجموعهای از مطالعات نظری و برنامههای مشاوره یا درمان که درجهت پایداری و کارآمدی خانواده برای مشاوران و درمانگران استفاده میشود.
3- بستۀ تبلیغی: مجموعهای از مطالعات نظری و برنامههای تبلیغی با اهداف تبلیغ و خطابه درقالب جلسات منبر و خطابه که برای مبلغان خانواده درجهت پایداری و کارآمدی خانواده استفاده میشود.
۴- بستۀ خودآموز: مجموعهای از مهارتهای خودپروانی با اهداف خودیادگیری است که خانوادهها درجهت پایداری و کارآمدی خانواده از آن بهره میبرند.
۵- درسنامه: مجموعهای از درسگفتارها با اهداف یادگیری است که دانشجویان میتوانند درجهت ارتقای دانشی خود برای پایداری و کارآمدی خانواده از آن بهره ببرند.
۶- بستۀ جامع: مجموعهای از مطالعات نظری و برنامههای آموزشی، مشاورهای، تبلیغی و مهارتی در تمام ابعاد و مؤلفههای یک رویکرد مطالعاتی است که مبتنی بر پایداری و کارآمدی خانواده طراحی میشود. مثلاً بستۀ جامع رویکرد اخلاقی در کارآمدی خانواده، تمام مؤلفههای اخلاقی مرتبط با کارآمدی خانواده را در یک بستۀ جامع مورد توجه قرار میدهد.
7- بستههای مرتبط با نهادهای حاکمیتی درخصوص موضوع خانواده: در این بستهها مبتنی بر سه رویه پیشنهادهایی برای نهادهای حاکمیتی ارائه میشود.
1. رویۀ پیشنهاد تقنینی: در این رویه، پژوهشگر پیشنهادی را برای تدوین یک ماده یا تبصرۀ قانونی ارائه میکند و یا پیشنهادی برای اصلاح قانون مطرح میکند. این پیشنهادها در اختیار نهادهای ذیربط شامل مجلس شورای اسلامی و کمیسیونهای مربوط قرار میگیرد.
2. رویۀ پیشنهاد سیاستی: در این رویه، پژوهشگر پیشنهادی را برای سیاستهای کلان یا خرد ارائه میکند. این پیشنهادها برای نهادهای ذیربط شامل شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، وزارت فرهنگ و ارشاد و سایر وزارتخانههای مرتبط ارسال میشود.
3. رویۀ پیشنهاد برنامهریزی: در این رویه، پژوهشگر برای اجرای یک قانون یا سیاست، برنامه یا مدل و الگوی عملیاتی را به دستگاه مربوط پیشنهاد میدهد. نهادهای ذیربط شامل سازمان ورزش و جوانان، آموزشوپرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، شهرداریها و سایر دستگاههای مرتبط میشود.
8- بستۀ تلفیقی: مجموعهای از بستههای تولیدهشده با رویکردهای مطالعاتی مختلفی است که با هدف ارائۀ سبک زندگی خانوادۀ اسلامی_ایرانی برای پایداری و کارآمدی خانواده طراحی میشود.